Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

L’istòria literària mondiala regorga d’enquistaires de tria, de ments sanas dins de trench coats petaçats : Sherlock Holmes, Hercule Poirot, Philip Marlowe, o perqué pas Columbo…

Mas oblidam sovent que lo trabalh d’enquistaire es pas reservat a la sola polícia o a de detectius privats (mai que mai de sòus). Nani, existís una categoria d’eròis que cèrcan d’indicis, de pròvas, de figuras romanticas qu’aguèron pas l’astre de passar per l’esperit de Conan Doyle, Agatha Christie o Raymond Chandler per venir personatges de papièr, e demorèron una realitat fosca mas pasmens presenta : los expèrts de las companhiás d’asseguranças.

Lo tòrt fach a un mestièr que suspausi fòrt digne quitament s’aguèri pas jamai léser d’o constatar ieu personalament es ara reparat, amb l’istòria de Return of the Obra Dinn, segond jòc del desvolopaire independent Lucas Pope aprèp Papers, Please, un simulator de doana dins un país imaginari e totalitari de l’èx blòc sovietic. Aquestes dos jòcs foguèron saludats per la critica, mai botèsson en lum l’estranh tropisme de Pope per las administracions kafkaïanas, la grisalha de la burocracia e la papafardisa en general.

Aürosament Return of the Obra Dinn – An Insurance Adventure With Minimal Color (una aventura d’assegurança de las colors minimalas) se passa dins un contèxte qu’evòca l’aventura e que permet de rendre passionant un mestièr que, aital, o sembla pas tan qu’aquò (sisi). E passionanta, aquela aventura o es !

En 1807, a Falmouth (ai verificat, existís, es un pòrt de Cornoalha), lo monde an las suspresa de veire tornar paréisser l’Obra Dinn, un naviri pertant desaparegut dempuèi 5 ans e son depart de Londres. Mai estonant encara : lo batèu sembla complètament void de tot equipatge…

Sens trantalhar, la Companhiá de las Índias Orientalas, qu’aviá afretat l’Obra Dinn, vos manda sul pic sul pont per véser un pauc çò que s’es passat, mas mai que mai establir las responsabilitats dins çò que sembla a vista de nas a un naufragi uman e un fracàs total.

Return of the Obra Dinn es un jòc simple e complèx. Simple perque evidentament es l’òbra (dinn, è è) d’una sola persona, que gaireben tota l’accion se passarà sul batèu qu’es pas tanpauc gigantàs, e que l’estetica retenguda es aquela dels ordenadors de las annadas 80, un biais de puntilhisme bicolòr (se pòt cambiar lo filtre, e doncas la color principala) estonant uèi, que catalòga ja Return of the Obra Dinn coma un quicòm a despart.

E complèx per tot lo demai, a començar per sas mecanicas d’enquista e l’estat dins lo qual botarà vòstre cervèu. Tot çò qu’avètz per començar es un quasèrn d’un dich H.E. que conten qualques documents (manifèst d’equipatge, carta de la rota a seguir, planca dessenhada per l’artista de bòrd) e una bossòla. Aquela bossòla vos permetrà de tornar viure de moments decisius dins lo viatge trebolat de l’Obra Dinn, del moment que trobatz quicòm que vos i pòt remandar. Lo mai sovent… serà un cadavre, o un bocin de cadavre. Que non, s’es pas plan passat per las 60 personas presentas sul naviri avant son tornar miraculós…

A cada còp qu’anatz utilizar la bossòla, tornaretz en arrièr : l’ecran vendrà negre, ausiretz sonque de bruchs, una discutida, puèi apareitrà la scèna, calhada, dins la quala vos podretz passejar per n’analisar totes los detalhs : de qué se passa ? Qual parla ? Coma es vestit ? Es que i a un ligam ierarquic ? Es qu’a un accent ? Una trach fisic ? Qual es son ròtle sul naviri ? La preséncia al vòstre costat d’un vertadièr quasèrn e d’un estilò serà pas un luxe per sasir totas las imbricacions, notar las ipotèsis, téisser las connexions…

La fòrça del jòc es de pas vos far menar una enquista tradicionala amb un murtre e un colpable. Aquí caldrà determinar lo sòrt de cada persona e l’eventuala responsabilitat, en emplenant lo quasèrn de nòtas de tipe « subjècte-vèrb-complement » : A (gabièr) cabussèt dins la mar, B (oficièr) aguèt un accident, C (marinièr) foguèt tuat per D (d’un còp de cotèl), E es mòrt de vielhum, D es encara viu (ont ?)… Un biais de sudoku sens chifras. Mas un parièr copacap ! Totes los 3 sòrts resolguts coma cal, lo jòc « valida », çò que permet de poder avançar, amb assegurança e precaucion cap a la resolucion de l’integralitat de las situacions encontradas per l’equipatge.

Plan lèu la recèrca s’accelèra, quand cabussam dins lo registre fantastic, que Lucas Pope apelèt dins son jòc una brava part del bestiari mitologic pròpi als marinièrs…

De perduts a la debuta davant la mesconeissença totala qu’avèm de çò que se posquèt plan passar, completam pauc a pauc lo fial de la narracion, volontàriament trocejada en capítols que descobriretz per fòrça dins lo desòrdre, las causas s’esclarzisson, las casas s’emplenan, las nívols son caçadas mai luènh… Un sentit de completud immens envasís lo jogaire que capita de compréner, pro immens per far de Return of the Obra Dinn un dels melhors jòcs d’enquista a èsser jamai sortits. Òc, pas qu’aquò.

Sus aquò vos daissi, ara qu’ai acabat sul naviri Obra Dinn me cal anar far l’estimacion d’un ostal degalhat per la secada de l’estiu passat ; la vida aventurosa e eroïca de tot inspector d’assegurança…