Tòca-Maneta 134 – Contes de treslutz

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

Remembre 2004-2005 : a l’epòca aürós proprietari d’un(a) GameCube de Nintendo, m’arriba – èra la mòda d’aquel temps – de prestar e empruntar de jòcs a de monde. Coma ai fach lo torn d’Animal Crossing, primièr del nom, decidissi d’o daissar tot daissat a mon pichon cosin, que lo principi de jòc sembla plan sedusir. En escambi me daissa tot daissat un jòc que n’ai pas jamai ausit parlar, que sembla tot drech vengut del Japon, sens quitament èsser tròp passat pel module de traduccion. Ditz qu’a ensajat mas qu’i compren pas res, qu’es un amic que lo li aviá donat qu’el i compreniá pas res tanpauc ; totes dos avián ausit dire qu’èra un fòrça bon jòc. Sabi pas se mon cosin es estat content amb mon Animal Crossing, cresi que òc, en tot cas ieu me soi pres un patac intergalactic sus son jòc. S’apelava Tales of Symphonia.

Tales of Arise capita de mostrar d'environaments polits e variats.

Çò que sabiái pas d’aquel temps e qu’aprenguèri puèi es que Tales of es una seria de videojòcs de ròtle japonés. Tales of Symphonia n’es lo cinquen òpus, mas pas que lo primièr a sortir en Euròpa, çò qu’explica un estatut relacional complèxe entre la seria e lo public occidental, quitament se ara va melhor. A-n-aquel moment ma practica del jòc de ròtle japonés (J-RPG) se limita a Pokémon, çò qu’es plan plan a despart. Tot aquò per explicar lo depaisament – lo mot es feble – ofèrt per Tales of Symphonia.

Qualques cinematicas seràn mostradas amb una estetica de dessenh animat, diferentas del demai del jòc.

La seria dels Tales of se singulariza ja per sos combats, d’accion pura e bruta, aquí ont los autres J-RPG coneguts, coma Final Fantasy o Dragon Quest, aiman puslèu lo torn per torn. Son de combats dinamics, tecnics, strategics, rufes de còps que i a, mas plan satisfasents. Lo segond punt es la fòrça del collectiu : dins cada Tales of (los episòdis son pas connectats entre eles) jogam un eròi carismatic, un « elegit » qu’encontra de personatges sus son camin de quèsta epica que lo vendràn sostar dins una banda unida contra las adversitats. Los Tales of son de jòcs que daissan una plaça bèla a las interaccions entre los personatges de la còla, es barjacaire quitament, tot lo monde a totjorn quicòm de dire, e los problèmas personals de cadun, las flaquesas, los dobtes, las pichòtas filosofias del quotidian, las scènas de fuòc de camp ont se retròban per se parlar aprèp una jornada malaisida refortisson l’estacament del jogaire a sos personatges.

Lo sistèma de cinematica de dialògue entre los personatges es puslèu fresc, amb aquel atalhonatge tipe BD/Manga.

Dins aquela amira, çò que fonciona tanben es un scenari qu’usa e abusa dels rebombiments, que capita d’apetegar son monde sus de desenats d’ora, emai foguèsse de tèmas ja vistes un fum de còps dins la cultura populara (un tal es en fach lo paire de tal, una tala es una traïdora… lo Monomite en plen). Risqui de me sovenir longtemps del punt de bascula dins Tales of Symphonia. Cap a la mitat del jòc, alara que mon equipa es constituida e que comenci de me sentir d’aise dins lo jòc, a « rotlar dessús » quitament, coma se ditz, qu’un biais de rotina s’installa, decidisson… d’avalir la vila centrala del jòc. Es aquí qu’anavi far mas crompas ! Galejada a despart, un jòc que, aital, sens avertiment, vos far espetar jol nas un endrech vengut familiar, ont avètz crosat de monde, de personatges simpatics, qu’es capable de provocar un tal crèbacòr, es plan coratjós. Pensi que d’aquel jorn comprenguèri un fum de causas sul biais de bastir una istòria, tan coma sus las astúcias scenaristicas que se pòdon desplegar tras lo mèdia videoludic. Dempuèi Symphonia, ai agut l’escasença d’ensajar d’autres Tales of, s’ai pas jamai tornat sentir lo tust emocional primièr, ai servat un interès pregond per la seria.

Adieu Alphen, e planvengut a l'amassada dels amnesics anonimes !

Tot aquò per dire que quand sortiguèt recentament Tales of Arise, l’òpus de la seria mai costós, un dels mai plan aculhits per la critica e pel public tanben, salivejavi. E soi pas estat decebut ma fe. Graficament la seria fot un saut generacional amb una estetica mesclada de manga (per qualques cinematicas) de gredonat pastèl que fa bravament ressortir los uèlhs e l’expressivitat dels personatges, tot aquò amb de decòrs gigants, espectaculars, colorats e polits.

Bon, sus la captura se veirà pas mas lo sistèma de combat es una de las grandas fòrças del jòc e dels Tales of en general.

Los combats son mai que jamai nervioses, dinamics e sustot parametrables segon vòstras competéncias amb un fum d’opcions tacticas, de personalizacions, d’estrategias de grope, de tecnicas batalhièras e sòrts magics (sonats « artes » dins la seria) que fan de cada rencontre amb un òrre mostre un vertadièr balet coregrafiat, espectacular e satisfasent. En mai lo jòc es equilibrat al punt, per pas qu’ajatz besonh de far de grind (es a dire batre en bocla d’enemics per aumentar artificialament son nivèl e poder avançar), çò que ne poiriá rebutar d’unes e d’unas.

Oooo lo missant, òc es un missant missant aquò ? Qual es lo gròs missant a son papà ? Òc-ben !

Tales of Arise fa la causida d’abandonar los desplaçaments sus una carta del monde gigantassa tals coma èran dins los jòcs precedents (mas èra pas una capitada grafica), que tresmuda per un encadenament de zònas corredorizadas mai o mens ligadas entre elas, amb de punts de teleportacion d’un canton a l’autre. Aquela causida, susprenenta en un temps e una generacion que jura pas que per l’open world, acompanha çaquelà fòrça plan lo scenari que, el tanben, se debana sens empacha, amb totjorn çò que cal de rebombiments, questionaments e dialògs mai o mens prigonds.

Incontornable dels Tales of, la cosina tòrna, amb sas recèptas de recampar que totas donan un bònus estatistic temporari.

Qué conta justament ? Tales of Arise comença en nos fasent lo còp pas brica original de l’eròi carismatic mas pasmens amnesic. Alphen, un tipe estranh afiblat d’una masca de fèr que li cobrís tot lo cap, sentís pas la dolor, çò qu’es plan practic quand òm trabalha coma esclau. Es que sus la planeta Dhana, tot lo monde es esclau dempuèi 300 ans e l’invasion del pòble de la planeta vesina de Rena. Un jorn encontra per azard Shionne, una Reniana diferenta mas pasmens rufa que, ela, pòt pas èsser tocada per degun, que li sortisson involontàriament d’espinas del còs a cada còp que li arriba. Un eròi que sentís pas la dolor, una eroïna que nafra tot çò que tòca… a l’entorn d’aquel parelh predestinat que la relacion amorosa serà, o devinam lèu, un enjòc màger de l’aventura, se jonheràn quatre autres personatges, totes atipics scenaristicament… e arquetipals en tèrme de gameplay : lo bon amic un pauc nèci al grand còr que tusta abans de pensar mas se carreja una brava culpabilitat, la magiciana timida que patís d’èsser tròp diferenta e considerada coma un mostre, lo senhor descasut animat mai per las arts e la cultura que per lo poder e sas cargas, l’impressionanta garda apassionada de pesca e de cosina…

Novetat per contra, la pesca, pel biais d'un minijòc. Sonque pel plaser.
Novetat tanben : l'abaliment, per la carn (e la cosina doncas). Aquí de lapòrcs, que son a pauc près çò que podètz imaginar.

Scenaristicament, tot es totjorn, dins Tales of, un afar de fals semblant : darrièr lo vernís un pauc nèci que lo jòc pòt aver de còps, las causas son jamai çò que semblavan a la debuta, aquò val pels personatges que jogam, pels « enemics » que crosam o, pièger, pels amics. Dins Tales of Arise, aquel principi scenaristic es encara rebutat mai luènh a tal punt que calrà acabar l’istòria, que mescla fantasiá e tecnologia (e un bricon de religion/animisme tanben), per plan compréner que son postulat de partença es bufèc.

La nòstra còla quasi-completa ensaja de botar sos questionaments en comun per gratar un 20 al bac filò (o Istòria ?)

Aital, la planeta Dhana es desseparada en paises pels Renians qu’an installat un senhor al cap de cada província. Cadun senhoreja sus un element e sus d’esclaus danians. La tòca primièra d’Alphen e Shionne es d’anar de país en país per desliurar tot lo monde e abatre lo senhor. Mas plan lèu la mecanica oliada de la debuta cracina, quand encontram d’esclaus que vòlon pas èsser liberats, de senhors que vòlon pas regnar, d’oprimits que se compòrtan pièger que los opressors… Los limits entre lo clar e l’escur, entre lo negre e lo blanc, establits a la debuta, se fondràn pauc a pauc dins un gris informal e lo maniqueisme pepiòt daissarà la plaça a de questionaments mai elevats sul poder, lo liure arbitre, la volontat, la libertat… Amb per resulta que, un còp lo boss final abatut (è, i a de rotinas que demòran), un còp d’uèlh en arrièr nos fa encapar qu’avèm fach, en tan que jogaire·a, exactament lo meteis viatge iniciatic que nòstres eròis. Mestritge d’una seria qu’acaba de festejar sos vint-e-cinc ans.

Sus aquò vos daissi, vau anar retrobar mos novèls amics al fuòc de camp, i farem de peis a la plancha en nos contant d’afars de la vida.

Tales of Arise

Data de sortida

9 de setembre de 2021

Supòrt(s)

PC / PlayStation 4 / PlayStation 5 / Xbox One / Xbox Series

Genre

Accion / Jòc de ròtle

Desvolopaire / Editor

Bandai Namco

  • Rendut Visual
  • Scenari
  • Jogabilitat
  • Banda son
  • Durada de vida

%

Taus de Contentament Gahussenc

Lo Sentit del Gahús

Aprèp un ventre mòl de qualques annadas d’opusses mens reüssits, Bandai Namco bòta los mejans per préner coma cal la virada dels 25 ans de sa seria. Los que lor agradan los Tales of seràn plan servits amb Arise, los autres passaràn lor camin, e tot lo monde deuriá èsser content.

Los Pokémon en occitan #3… per de liceans !

La tresena generacion de Pokémons en occitan es aquí ! Mas aqueste còp… o faguèri pas ieu ! Son de liceans de Masamet (Tarn) qu’o volguèron far aprèp aver vist las afichas de las primièras generacions que lor professor, Guilhèm Tomàs, aviá metudas a la paret de la sala de corses. Enfin, es çò que ditz la legenda…

S’i son botats, a fargar de noms, de jòcs de mots en viralengas e galejadas e, per ma fe, se’n son plan tirats ! Del còp lor faguèri LOR aficha de las reviradas d’aquela tresena generacion, sul modèl de las primièras, mas per eles avián ja fach un fum de causas, çò qu’explican dins aquel article de Jornalet : https://www.jornalet.com/nova/11194/los-pokemon-de-la-3a-generacion-revirats-en-occitan.

Òsca a eles !

Pokemon Oc 3na Generacion - Liceans

Los Pokémon en occitan #2

Pokémon Occitan Segonda Generacion

Queste còp, m’i prene un pauc en avància ! Avant la quita anóncia de l’ajot de novelas bestias de la segonda generacion a l’appli Pokémon GO, que fai un pauc mens furor que ‘queste estiu, vos ai fach la revirada de tots quilhs mostres, 100 au totau.

Quauques uns son la sega directa de la Prumiera Generacion, ‘laidonc vos i tòrne mandar per comparar. E se voletz veire çò que ‘quò dona dins las autras lengas, podetz ‘nar visar sus la Poképédia, la basa que m’en sei servit per trabalhar.

Lo tableu de las etimologias es aquí dejós, mas ensaiatz donc de devinhar avant de legir l’explicacion e testatz vòstras coneissenças en vocabulari occitan !

Imatge
Occitan
Nòta explicativa
152 152 Chicorin Chicorèia (endive, pissenlit) + sufixacion
153 153 Saurièr Saure (saurien, dinosaure) + Laurièr (laurier)
154 154 Feraniom Fer (féroce, sauvage) + Geraniom (géranium)
155 155 Eiricendre Eiriç (hérisson) + Cendre
156 156 Espicaliu Espic (porc-épic) + Caliu (braise)
157 157 Espetais Espetar (exploser) + Tais (blaireau)
158 158 Caimanhac Caiman (caïman) + Manhac (petit, aimable)
159 159 Crocosson Crocodil (crocodile) + Cossonar (piquer, ronger, vermouler)
160 160 Maligatòrt Maliga (embrouille, querelle) + Aligatòr (alligator) + Tòrt (tort, mal)
161 161 Furtet Furet (furet) + Tutet (guet, sentinelle)
162 162 Furgacha Fura (furet, souris) + Furgar (fouiner, fouiller) + Agacha (sentinelle, guet)
163 163 Horohon Horohó (cri du hibou) + Ora (heure) + sufixacion
164 164 Negrahús Negre (noir, obscurité, nuit) + Gahús (hibou)
165 165 Condarina Condaron (coccinelle) + sufixacion
166 166 Condaradara Condaron (coccinelle) + Dara-dara (dare-dare, rapide, rapidement)
167 167 Amigala Amiga (amie, alliée) + Migala (mygale)
168 168 Marranha Marrana (marasme, maladie, tourment) + Aranha (araignée)
169 169 Lustandard Lustandina (chauve-souris) + sufixacion
170 170 Galampina Galanga (baudroie, diale de mer) + Lampina (loupiote)
171 171 Bugalelh Bugadessa (baudroie) + Calelh (lampion, lanterne, lampe à huile)
172 172 Pichu Pre-evolucion de Pikachu, s’en pòt pas cambiar lo nom !
173 173 Fadina Diminutiu de Fadarina (n’es sa preevolucion)
174 174 Pitufa Petit + Tufa (huppe, plumet, touffe)
175 175 Cascalet Cacolet (petit oeuf) + Cascalh (gazouillis, rire d’enfant)
176 176 Piolicon Piu (piou-piou, pépiement) + Policon (poulet, poussin)
177 177 Nascalh Nas (nez) + Nascut (en referéncia a « Natu », son nom dins las autras lengas e que ven del latin per « nascut ») +Nazcà (civilizacion misteriosa amerindiana)
178 178 Potèm Poth (coq) + Totèm (totem) + Podèm (« nous pouvons » = le pouvoir)
179 179 Peliuç Pelussa (peluche, poils, duvet) + Liuç (éclair)
180 180 Motron Moton (mouton) + Tron (tonnerre)
181 181 Farro Far (phare) + Marro (bélier)
182 182 Balarida Balar (danser) + Margarida (marguerite)
183 183 Mariu Marin + Riu (ruisseau, rivière)

Aquel Pokémon deu demorar pròche de son nom original, qu’es un pauc una mascòta.

184 184 Azumariu Similari a son nom original
185 185 Faubre Faus (faux) + Aubre (arbre)
186 186 Crapatron Crapaut (crapaud) + Patron
187 187 Agrabèl Agrapar (agripper, accrocher) + Grabèl (pissenlit)
188 188 Barabèl Baraban (pissenlit) + Grabèl (pissenlit)
189 189 Cotufet Coton + Tufet (touffe, toupet, boule de graine des pissenlits)
190 190 Manin Man (main) + Monin (singe)
191 191 Viragranon Virasolelh (tournesol) + Virar (tourner) + Grana/Granon (pépin, graine)
192 192 Mirasolaç Mirasolelh (tournesol) + Mirar (voir, contempler, sembler) + Solaç (détente, joie)
193 193 Dardamisèla Dardar (piquer, darder) + Damisèla (demoiselle, libellule)
194 194 Axònauta Axolòtl (axolotl, un curieux animal aux propriétés uniques) + Nauta (marécage, mais aussi référence au latin pour « marin »)
195 195 Sanhor Sanha (marais) + Senhor (seigneur, maître)
196 196 Poverolp Pover (pouvoir) + Poverós (puissant, avec des pouvoirs sous-entendu psychiques) + Volp (renard)
197 197 Tenevrolp Tenèbra (ténèbres) + Volp (renard)
198 198 Negraula Negre (noir) + Graula (corneille)
199 199 Alusermita Aluserpit (éveillé, dégourdi) + Ermita (bernard l’hermite)
200 200 Traive Trèva (fantôme, spectre) + Raive (rêve)
201 201 Desquerò Desconegut (inconnu) + Esconut (caché) + Esquer (étrange) + Dequerò (chose, truc)
202 202 Bombacoá Bomb-a/i (bombe, vase, rebond, gonfler) + Coá (queue) + Bombacuol (culbute, culbuto, casse-cou)
203 203 Girafara Girafa (girafe) + Girar (tourner) + Fara (face, trogne, tête) + Far (phare)
204 204 Caruspinha Carapaça (carapace) + Rusca (écorce) + Pinha (pomme de pin)
205 205 Cluscas Clòsc (carapace) + Clucas (lunettes)
206 206 Traucuca Trauc (trou, en référence au fait qu’il creuse avec sa queue pour s’enfuir) + Cuca (chenille, ver, petit serpent)
207 207 Esgrapi Esgrepi (scorpion) + Agrapar (accrocher)
208 208 Senglaram Sèngla (serpent) + Aram (airain)
209 209 Boltòga Boldòg (bouledogue) + Tòga (toge, robe)
210 210 Dògola Dòga (dogue) + Gola (gueule, goule)
211 211  Glòbi  Glòbe (globe) + Gòbi (gobie, poisson)
212 212 Brègatalh Brèga (dispute, querelle, guerre) + Talhar/Talhant (couper, trancher, ciseaux)
213 213 Torpina Topina (pot en terre) + tortuga (tortue)
214 214 Banardit Banard (scarabée rhinocéros), Ardit (fort, courageux)
215 215 Panaleit Panar (voler) + Panleit (belette) + Leit (lit, nid)
216 216 Lunorson Lunon (petite lune, étoile) + Orson (ourson, nounours)
217 217 Redorsièr Redond (rond, cercle) + Ors (ours) + Reborsièr (revêche, pas aimable)
218 218 Limagmà Limac (limace) + Magmà
219 219 Volcagaròl Volcan + Cagaròl (escargot)
220 220 Sinagron Sinar (flairer) + Gronh (groin) + Singlaron (marcassin)
221 221  Singlong  Singlar (sanglier) + Long
222 222 Soralh Só/Sorelh (soleil) + Coralh (corail)
223 223 Remoraja Remora (rémora) + Raja (jet d’eau, raie, poisson)
224 224 Pistofret Pofre (pieuvre) + Pistolet
225 225 Nadaucèu Nadau (Noël) + Aucèu (oiseau)
226 226 Clavolada Clavelada (espèce de raie), Volada (volée)
227 227 Volarmadura Volar (voler) + Armadura (armure) + Dur
228 228 Gohet Gos (chien) + Cohet (diable, démon)
229 229 Chinfèr Chin (chien) + Cifèr (Lucifer) + Infèrn (enfer)
230 230 Ipocap Ipocamp (hippocampe) + Cap (chef)
231 231 Fanton Elefanton (éléphanteau) + Fanton/enfanton (enfant, bambin)
232 232  Fantremol Elefant (éléphant) + Trem (tremblement de terre)
233 233  Porigòn2 Novèla version de Porigòn, Pokemon virtual
234 234  Hadamac Halamac (épouvantail) + Dam (daim)
235 235  Mascan Mascarar (peindre, colorier, maquiller), Can (chien) + Mascanhaire (malpropre)
236 236  Patapren Patac (coup) + Aprene (apprendre)
237 237  Pamperèr Pampa (bagarre) + Perèr (poirier)
238 238  Lipita Lipa (lèvre) + Pita (petite)
239 239  Elecòishe Electric (électrique) + Còishe (gosse, mioche)
240 240  Cramainat Cramar (brûler) + Mainat (enfant) + référence à Cramant (son évolution)
241 241  Bravacha Brava (belle, mais aussi génisse) + Vacha (vache) + Bravache (bravache, fier) + Bravarda (belle vache, meneuse de troupeau) + écho à Bradau (sans doute le pokémon mâle correspondant)
242 242  Juòuvent Jauvent (porte chance, porte-bonheur, amène la félicité) + Uòu (œuf)
243 243  Felambrei Felin (félin) + Lambret (éclair) + Rei (roi)
244 244  Chaliorei Chalor (chaleur) + Lion (lion) + Rei (roi)
245 245  Lauborei Lop/Loba (loup) + Aubor (aurore, aurore boréale) + Rei (roi)
246 246  Larvasire Larva (larve) + Asir (haine)
247 247  Nimfasire Nimfa (nymphe, chrysalide) + Asir (haine)
248 248  Tiranasire Tiran (tyran) + Asir (haine) + Tiranosaure (tyrannosaure)
249 249  Argenive Argent + Gèni (génie, pur) + Nive (bleuâtre, nuage)
250 250  Arquènis Arquet (arc-en-ciel) + Arcana (arcane) + Fènis (phénix)
251 251  Fadula Fada (fée) + Fabulós (fabuleux)

Etimologia daus Pokémon #1

Pokemon Occitan Primièra Generacion

En esperar la revirada de la segonda generacion daus mostres de pòcha, veiqui las « responsas » a la prumiera generacion, autrament dich l’explicacion de mas chausidas per las baptejar en occitan. Zo fau per çò que dau monde me z’an demandat e aparentament i a daus professors qu’an trabalhat dessus emb los dròlles…emb succes, de çò qu’en sabe. Veiretz benleu de las explicacions a las qualas ai pas fach atencion, um n’es jamai profeta sus son pròpe trabalh daus còps !

Imatge
Occitan
Nòta explicativa
1
1 Cabestrana Cabòça (bulbe) + Estranh (étrange, bizarre) + Rana (grenouille)
2
2 Brotestrana Brot (pousse, bourgeon) + Estranh + Rana
3
3 Florestrana Flor (fleur) + Estranh + Rana
4
4 Labreluga Labrena (salamandre) + Beluga (étincelle)
5
5 Cermalh Cernalha (lézard) + Cremalh (crémaillère)
6
6 Dracalha Drac (dragon) + Halha (torche, flambée)
7
7 Tortaigueta Tortuga (tortue) + Aiga (eau) + sufixacion
8
8 Tartolha Tartuga (tortue) + Tatolha (baffe, gifle)
9
9 Tartarasca Tartuga + Tarasca (bèstia mitologica, de còps aquatica)
10
10 Sacanilha Sacamand (voyou, sacripant, chenapan, sapajou) + Canilha (chenille)
11
11 Babòrta Babòta (chrysalide) + Hòrta (forte)
12
12 Parpalhand Parpalhòu (papillon) + Arpalhand (vaurien, filou)
13
13 Bebròca Beba (ver) + bròca (aiguille, broche)
14
 14 Coconfòrt Cocon + Fòrt + Confòrt
15
15 Forsalanç Forsalon (frelon) + Lanç (lance, élan)
16
16 Corocoquet Corocoquejar (roucouler) + Coquet
17
17 Corocoquin Corocoquejar (roucouler) + Coquin
18
18 Corococard Corocoquejar (roucouler) + Cocardar (plastronner)
19
19 Vulgarri Vulgari (vulgaire) + Garri (rat)
20
20 Agarri Agarrir (attaquer, assaillir, agresser) + Garri
21
21 Passerapina Passerat (moineau, passereau) + Rapinar (voler, rapiner)
22
22 Passerapaç Passerat + Rapaç (rapace)
23
23 Babo Anagrama de Boba (serpent)
24
24 Colarbo Anagrama de Colobra (couleuvre ou monstre mythologique serpentiforme)
25
25 Pikachu Mascòta que s’en pòt pas cambiar lo nom
26
26 Raichu Evolucion de Pikachu, meteissa explicacion
27
27 Musarena Musaranha (musaraigne) + Arena (sable)
28
28 Gravolin Grava (grave, cailloutis) + Pangolin
29
29 Nidoran♀ Sens referent real conegut, Pokemon especific, chafrat parièr dins totas las lengas
30
30 Nidorinà Meteissa explicacion (+ nom un pauc occitanizat)
31
31 Nidoreina Meteissa explicacion (+ nom un pauc occitanizat)
32
32 Nidoran♂ Meteissa explicacion
33
33 Nidorinò Meteissa explicacion (+ nom un pauc occitanizat)
34
34 Nidorei Meteissa explicacion (+ nom un pauc occitanizat)
35
35 Fadarina Fada (fée) + Dandarina (bercement, enfantin)
36
36 Dindarela Dindar (bercer, sonner, tinter) + Fadarela (fée)
37
37 Mandreis Mandra (renard) + Sièis (6, nombre de coás)
38
38 Rainau Rainard, Rainau (renard) + Nau (9, nombre de coás)
39
39 Bufatufa Bufa (souffle, que ce Pokémon peut retenir s’il est contrarié)+ Tufa (toupet, houppe, bourre, touffe)
40
40 Bufarufa Bufa + Rufa (rude, dur, âpre, rêche)
41
41 Lustandin Lustandina (chauve-souris) + sufixacion
42
42 Lustandon Lustandina + sufixacion
43
43 Mistiri Mistèri (mystère) + Iri (lys)
44
44 Brocon Brot (pousse) + Boconar (puer)
45
45 Esperin Espelir (fleurir, éclore) + Verin (poison)
46
46 Barbolet Barba (insecte) + Bolet (champignon, bolet)
47
47 Camparasit Camparòu (champignon) + Parasit
48
48 Tinharda Tinha (teigne, insecte) + Minharda (mignonne)
49
49 Farfarla Farfala (papillon) + Arla (mite)
50
50 Bohun Bohon (taupe) + Un (1)
51
51 Boholon Bohon + Molon (beaucoup)
52
52 Nhauç Nhau (miaou) + sufixacion per semblar a l’original
53
53 Persian Persan, parièr dins totas las lengas
54
54 Migranet Migrana (migraine, que ce Pokémon a fréquemment) + Anet (canard)
55
55 Aiganet Aiga (eau) + Anet
56
56 Òmonin Òme (homme) + Monin (singe)
57
57 Bramonard Bramar (crier, bramer) + Monard
58
58 Flabridon Flama (flamme) + Labrit (chien de garde) + Bridon (sufixacion)
59
59 Flabriu Flama + Labrit + Briu (entrain)
60
60 Capinhon Capilat (tétârd) + Pinhon (pignon, petit)
61
61 Capunha Capilat + Punha (poigne, poing)
62
62 Capilon Capilat + Pilon
63
63 Alazar 1ère partie d’une formule
64
64 Bautezar 2ème partie d’une formule
65
65 Tric-Trac Formule de clôture des contes
66
66 Balèst Balès (balèze) + Lèst (leste)
67
67 Balesquich Balès + Esquichar (écraser)
68
68 Balestimple Balès + Timple, Timplat (frappe, tripotée)
69
69 Germinèla Germinar (germer) + Campanèla (campanule)
70
70 Engolanèla Engolar (avaler, manger) + Campanèla
71
71 Galafranèla Galafrar (se goinfrer, bâfrer) + Campanèla
72
72 Armolha Arma (âme, arme, armure) + Marmolha (méduse)
73
73 Maumolha Mau (mal, venin, poison) + Marmolha
74
74 Racalhau Racalha (racaille) + Calhau (caillou)
75
75 Cascòdol Cascada + Còdol (galet, caillou)
76
76 Clapachòc Clapàs (rocher) + Pachòc (lourd, balourd)
77
77 Ponida Polida (jolie) + Pòni (poney)
78
78 Cavama Cavala (jument) + Vam (entrain, énergie, rapidité)
79
79 Flapiada Flapit (endormi, fatigué) + Piada (piade, bernard l’ermite, empreinte)
80
80 Ensucrac Ensucat (assomé, endormi, ensuqué) + Craca (coquille, coquillage)
81
81 Asimet Asimant (aimant) + sufixacion
82
82 Rasimant Rasimar (se mettre en grappe, comme des raisins) + Asimant
83
83 Porriton Pòrre (poireau) + Riton (canard)
84
84 Nandós Nandó (nandou, oiseau coureur) + Dos (2 têtes)
85
85 Trestruci Tres (3 têtes) + Estruci (autruche)
86
86 Fòrca Fòca (phoque) + Forca (fourche, pique)
87
87 Ferena Ferir (piquer, blesser) + Serena (sirène, lamantin)
88
88 Fangaulh Fanga (fange, boue, vase) + Gaulh (boue, vase)
89
89 Pegaulh Pega (poix, goudron, bitume) + Gaulh
90
90 Clavanhon Clavar (fermer) + Lavanhon (palourde, clovisse, coquillage)
91
91 Clustra Clòsc (coquille) + Clús (fermé) + Ustra (huître, bivalve)
92
92 Escantauma Escantit (esprit, feu-follet, créature éthérée) + Fantauma (fantôme)
93
93 Mostrevan Mostre (monstre) + Trevan (spectre, revenant)
94
94 Glaripòta Ganipòta/Garipòta (créature mythologique effrayante) + Glari (spectre, effroi)
95
95 Sengres Sèngla (serpent, couleuvre) + Gres (grès, pierre dure)
96
96 Chapenec Chapar (manger, bouffer) + Penecar (siester)
97
97 Chucacluc Chucar (sucer, absorber, vampiriser) + Cluc (sommeil)
98
98 Cranquil Cranc (crabe) + Tranquil
99
99 Crancós Cranc + Rancós (gros rocher, boîteux, en référence à ses pinces de taille inégale)
100
100 Balhauç Bala (balle) + Lhauç (éclair)
101
101 Lambola Lambrec (éclair) + Bola (boule)
102
102 Ninuòu Ninòi (ingénu, naïf, enfantin) + Uòu (oeuf)
103
103 Micocòl Micocolièr (micocoulier, arbre provençal) + Cocò (noix de coco) + Còl (cou)
104
104 Ossuquet Òs + Suquet (crâne) + Ossiquet (osselet)
105
105 Mossuc Mossur (monsieur) + Òs + Suc (tête, crâne)
106
106 Castanhac Castanha (châtaigne, coup de poing) + Nhac (mordant, énergie, vivacité)
107
107 Tarabacèu Tarabastal (bazar, fracas, tapage) + Bacèu (gifle, coup de poing)
108
108 Engolip Engolir (avaler) + Lipar (lécher)
109
109 Tehum Tehec (onomatopée de la toux) +Hum (fumée)
110
110 Tehecrum Tehecar (tousser) + Crum (gros nuage noir)
111
111 Charrinofèr Charrin (chagrin, chagriné, de mauvaise humeur) + Rinoceròs + Fèr (sauvage, brutal)
112
112 Borrinofèr Borrin (bourrin, fort, brute) + Rinoceròs + Fèr
113
113 Lastre L’Astre (la bonne étoile, la chance)
114
114 Emboliana Embolh (noeud, imbroglio, emmêlement) + Liana (liane)
115
115 Cangoronat Cangoró (kangourou) + Coronat (couronné roi, référence au Rex et Khan des autres langues)
116
116 Ipocrampon Ipocamp (hippocampe) + Crampon (crampon, référence au fait qu’il s’accroche avec sa queue pour ne pas partir à la dérive)
117
117 Ipocampion Ipocamp + Campion (champion)
118
118 Peissereina Peisson (poisson) + Serena (sirène) + Reina (reine)
119
119 Peisserei Peisson + Serena + Rei (roi)
120
120 Estelina Estela (étoile) + Telina (espèce de coquillage/sufixacion diminutiva)
121
121 Estelustre Estela + Lustre (éclat, brillance, âge)
122
122 En Gaunhaire En (diminutif de Sénher, Seigneur) + Gaunhar (grimacer, singer, mimer) + Gaunhard (joufflu, laideron) + Engaunhar (contrefaire, imiter, se moquer de quelqu’un)
123
123 Prègadalh Prègadiu (mante-religieuse) + Dalh (faux)
124
124 Lipoton Lipa (lèvre) + Poton (bisou)
125
125 Electròn Electric + Tròn (tonnerre, foudre)
126
126 Cramant Cravant (canard sauvage, goéland, oie bernache) + Cremar (brûler)
127
127 Escarabana Escarabat (scarabée, hanneton, coléoptère) + Escarabant (ébranlement, fracas) + Bana (corne)
128
128 Bradau Brau (Taureau) + Bradau (onomatopée d’un grand bruit, d’une charge, d’une bousculade)
129
129 Caucarpa Caucar (trépigner, fouler) + Carpa (carpe)
130
130 Tarascàs Tarasca (bête aquatique mythologique) + Rascassa (rascasse, poisson moche) + Rascàs (radin, teigneux)
131
131 Naussin Nau (nef, bateau) + Nessie (monstre du Loch Ness)
132
132 Tresmut Tresmudar (transformer, transmuter) + Mut (muet)
133
133 Evolpin Evoluir (évoluer) + Volp (renard) + sufixacion
134
134 Delavolp Delavaci (averse, déluge) + Volp
135
135 Quilovòlp Quilovòlt + Volp
136
136 Avivolp Avivar (aviver, raviver les flammes) + Volp
137
137 Porigòn Poligòn (polygone) + Rit (canard)
138
139 Amonina Amonite (ammonite) + Nina (enfant, petite)
139
138 Amonauta Amonita + Nautil (nautile, fossile marin)
140
140 Limús Limule (arthropode marin survivant de la Préhistoire) + Mús (tête, museau)
141
141 Limurpa Limule + Urpa (griffe)
142
142 Pteraire Pteranodon + Aire (air)
143
143 Grolamaise Grolaud (gros gourmand paresseux) + Golamàs (gourmand, fainénant, vaurien) + Aise
144
144 Torrangèl Torrar (geler) + Angel (ange) + Gèl
145
145 Folzefir Fólzer (foudre) + Zefir (zéphyr)
146
146 Alabranda Ala (Aile) + Abrandar (enflammer)
147
147 Bracon Brac (court, petit) + Dragon
148
148 Eidrac Eidracar (sécher, essorer, essuyer, référence à sa capacité à changer le climat autour de lui) + Drac
149
149 Dracompanh Drac (dragon) + Companh (copain, compagnon, référence au fait qu’il guide les navires perdus)
150
150 Mewtwo Meteis nom dins totas las lengas, basat sus una onomatopèia anglesa.
151
151 Mew Meteis nom dins totas las lengas, basat sus una onomatopèia anglesa.

Los Pokémon en occitan #1

En plen, encara, dins la furia « Pokémon GO« , me soi avisat que los noms d’aquelas bestiòtas èran clafits de jòcs, de mots-valisas, de referéncias a la pop-culture coma a un foclòr mai o mens loganh. Me soi doncas amusat a lor cercar e a lor trobar de noms en occitan e a ne far un postèr, de bon estampar o trasmetre (picatz per o veire en bèl). Fasetz virar a vòstres calandrons, mai als adultes. Jòc suplementari pels valents : tornar trobar l’etimologia en fonccion del nom que donèri !

Pokemon Occitan Primièra Generacion

Tòca-Maneta 23 – Professor ‘Laidonc

Layton ban

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Dins la vida, i a doas categorias de personas que parlan en enigmas. Primièr, un vièlh barbarut pincat sus un fortin en plen ocean atlantic, costat Charenta per precisar, e que vesèm sortir un còp l’an per ensajar de tafurar d’esportius qu’o son mai de la camba que del cap, a ne jutjar per la dificultat qu’an a respondre a de devinhòlas tant complicadas qu’un puzzle bèlga. Lo puzzle bèlga, precisi, compòrta pas que doas peças. E puèi i a lo Professor, lo Professor Layton que, el, viu aparentament dins un monde ont lo monde aiman de se pausar d’enigmas coma se dirián bonjorn. Es despaisant qu’es pas de creire.

Layton Paisatge

Exemple d’architectura classica laytoniana. Tot es totjorn de bingois.

Professor Layton es una seria de videojòcs sus consòlas portablas qu’aguèron un succès bel al Japon, puèi dins lo monde entièr. Foguèt servit per son costat familial e son originalitat que butariá casiment a la folia talament es especiala. I a pas d’autre mot. Sens far de discriminacion, pensi onestament que i a pas que los estudiòs japoneses que son capables de nos sortir un daquòs aital.

Layton enigme

Gné ?

Graficament, primièr, la seria a una pauta unica que s’afinèt al fial dels episòdis, a mitat camin entre lo mangà, la BD bèlga e l’animacion francesa. Ieu, lo primièr còp que vegèri sos personatges, aguts, ponchuts, boçuts, anguloses e aquilins o al contrari redonds e bombaruts, e sos decòrs pastels e bucolics, aquò me faguèt pensar als dessenhs animats de Sylvain Chomet, Les Triplettes de Belleville o L’Illusionniste, per los que coneisson. Venent de l’autre costat del monde, es estonant, pasmens la causida grafica es justificada per l’istòria e lo background del jòc. Cada episòdi a un scenario unic, e una fin, pasmens s’entrecrotzan totes dins aquel univèrs un pauc alucat. Son d’enquistas, al limit entre lo policièr e lo fantastic, e los rebombiments son nombroses. Per desnosar pauc a pauc lo fial de l’aventura, cal resòlver d’enigmas, pausadas en general pel monde pintoresc qu’encontram o per l’environament. E mai avançam, mai se faràn torçudas, complicadas e viciosas. De que far trabalhar coma cal sos neurònes. Una mena de Sherlock Holmes version puzzle e cort de recreacion se volètz. La comparason es pas aleatòria, que lo Professor Layton partatja amb lo personatge de Conan Doyle qualquas caracteristicas evidentas : es londonian, abitat per son poder de deduccion e passionat de problèmis, a un cobrís-cap ridicul e un acolita que tusta sul sistèmi tant sembla nèci comparat a el. Ah, l’eternal ròtle del far-valer…

Layton Fieira

M’anatz dire qu’es un circ, e qu’es normal que semblen estranhs. Mas n’empacha…

Aquò dich, d’aisinas existisson se jamai sètz blocat per una enigma. Aquò las rend casiment opcionalas, e es pas forçadament un luxe se volètz aprofiechar a fons de l’istòria e que sètz, coma ieu, lèu frustrat tanlèu que se presenta un obstacle a vòstre rasonament. S’oblida lèu lo ton ubuesc d’aquel monde torçut e clafit d’enigmas e acabèm per acceptar sa coeréncia intèrna, quitament s’aquò nos bolèga dins nòstras percepcions de la bastison d’un monde imaginari. Perque tot simplament se degatja de l’ensemble una mena de poesia absurda que lo Colègi de ‘Patafisica auriá pas renegada, mesclada d’umor un pauc vielhanchon qu’a tanben son charme, fach de jòcs de mots paures, de gèsts, de caricaturas e de situacions eissidas del teatre popular japonés. Alfred Jarry e sos personatges grotescs, Vian e sas maquinas subre-realistas, e tota la companhia son jamai luènh. Un fialat de referéncias improbablas dins lo monde del videojòc e mai soi segur que ne podriatz trapar d’autras, tant aqueste jòc es un pauc un OVNI mas que a l’encòp nos parla, per de ressons qu’avèm gardats, dins la cultura populara, d’aquestas referéncias.

Mas bon, a un moment cal arrèstar, i a pas sonque los nippons que son capables de far de causas amb d’enigmas, los occitans tanben, avèm pro de devinhòlas e de poesia per ne far un videojòc, mai benlèu dos ! E, per exemple, tenètz, aquèla : « Dos traucs din sun trauc, de qu’es aquò de qu’es aquò ? E ? ». Òc-es, non, mas aquí èra juste un marrit exemple.

Layton CinématiqueEvaluacion Professur Layton

Los deliris recreatius

Hey, i a una entrevista de mon conàs de colòc sul Jornalet. Per parlar de qué ? Ben de South Park, ten, de qué d’autre !

L’i ditz un fum de conarias, al mitan de causas mai « ça va quoi ». Podètz legir aqui, o pas, fasètz coma volètz, sètz liures :

http://www.jornalet.com/entrevista/2921/los-deliris-creatius-son-fachs-per-esser-seguits

South Park – Scott Tenorman deu crebar

Episòdi 1 de la sason 5 de South Park

Eric Cartman arriba plan urós a l’estanc de bus, coma cada matin d’escòla. Es content perque a enfin sos primièrs pelses…crompats neciament a un adolescent nomenat Scott Tenorman. Rasonat per sos amics, Cartman compren l’engana e vòl anar recuperar son argent en çò de Scott. Malurosament per el, Scott es fin e farà tot per umiliar Cartman encara mai.
S’enseguís un combat entre los dos, que pren la fòrma d’una seria de sketchs fins a la fin ont, benlèu, Cartman capitarà de prene lo dessus sus son astuciós adversari…

Fach a l’ostal, de març a octobre de 2013.

Nouveau !

Pour les 10 ans de sa sortie, il est désormais disponible de télécharger l’épisode en occitan, avec des sous-titres intégrés (occitan ou français). Merci à Julien Mourer qui m’a gentiment réencodé tout ça !

 

South Park Bonus – Bestisièr

Bonus South ParkE òc, perque foguèt rare de capitar al primièr còp d’enregistrar la bona replica. I arribàvem sovent entre dos cacalasses, qu’èram tanben aquí per nos amusar. De deliris, d’impròs, n’i aguèt a bodre pendent las càsi 20h qu’avèm passadas a enregistrar (!). Ne copèri e ne gardèri qualques uns, risolièrs o absurdes. Aquí son, jos fòrma de pastilhetas !

South Park en Occitan – Presentacion

South Park en Occitan

South Park, qu’es aquò ?

Eròis South ParkSouth Park es una seria americana de dessenhs animats lançada en 1997 pels dos amics Matt Stone e Trey Parker. Los eròis ne son Cartman, Stan, Kyle e Kenny, quatre dròlles de primària als quals arriba plan d’aventuras capbordas dins lor pichòta vila del Coloradò. Plan sovent, South Park fa de critica satirica de la societat, especialament americana, e dels travèrs del monde d’uèi. La violéncia verbala o visuala es plan presenta dins la seria, e per aquò es reservada a un public adulte o adolescent, public que s’espandiguèt de pertot dins lo monde, en fasent de South Park una seria fòrça presada.

Perqué far South Park en occitan ?

E perqué pas ? Sens galejar, las rasons son nombrosas, talament que farián d’aquesta adaptacion una evidéncia. Primièr, perque agrada al monde (enfin, los que coneisson). South Park es lo dessenh animat « adulte » de tota una generacion de joves als quals serviguèt de marca critica e de font de replicas risolièras e cultas.
Segond, perque tecnicament es a portada. Parker e Stone comencèron South Park suls bancs de l’universitat, amb de tròces de carton e la seria perdèt pas jamai sa simplicitat grafica. Per alhors, los autors ne son los actors, amb de voses modificadas coma pòdon, a la lèsta, amb de pichons mejans. South Park es un polit exemple de Do It Yourself que capitèt, e es una filosofia e un biais de far que guidèron l’adaptacion en occitan, sens vergonha de far las causas artisanalament del moment qu’i aviá l’enveja de las menar.
Enfin, per la dobla, veire tripla, lectura que South Park permet. Lo costat satiric de la seria s’apuèja sus d’estereòtipes, butats a l’extrèm per melhor ne montrar la bestiesa. Coma l’occitan patís tanben de nombrosas idèias reçaupudas, quitament en intèrne, South Park, gràcias a son univèrs fargat per aquò far, pòt questionar lo rapòrt a la lenga, lo nòstre coma aquel de los que la parlan pas : son utilizacion societala, sa transmission, sa transformacion pels mai joves, l’interdialectalitat…

Un episòdi central e independent

Scott Tenorman

Scott Tenorman

Après recèrca e concertacion, foguèt decidit de revirar l’episòdi 1 de la sason 5, sortit en 2001, nomenat Scott Tenorman Must Die / Scott Tenorman deu crebar. Representa, del vejaire dels critics, una carnièra dins la seria, en pausant las « basas nautas » del personatge d’Eric Cartman, anti-eròi paradoxalament popular que centralisa sus sa sola persona totes los aspèctes negres de l’èime uman e reagís de biais totjorn extrèm a çò que se passa pel monde. Tanben, l’episòdi e la sason que ne fa partida, marcan lo passatge a de scenariòs mai pensats, mens infantiles, se n’èra possible. La fin de Scott Tenorman deu crebar, negra, trucanta perque pas esperada, immorala, trenca amb las intrigas mai simplistas de las primièras sasons.
Puèi, Scott Tenorman es un episòdi unenc, que se pòt agachar sens aver vist lo demai de la seria e sens conèisser sas basas. Sa narracion es completament autonòma e lineara al dintre de l’episòdi e, fach pro rare dins South Park que plan sovent se trufa de l’actualitat immediata, es intemporal, çò que permetiá d’escapar a de constrenchas de temps en esperant que l’adaptacion occitana dure mai longtemps abans de passar de mòda.
Nos voliam tanben trufar (amistosament) dels doblatges de dessenhs animats que son de mòda en occitan d’aquesta passa, mas totjorn destinats a un public de jovenòts, en oblidar que los adolescents e los joves adultes son tanben de consomators d’animacion, mai que mai s’es politicament incorrècta… Segur qu’aquel deuriá pas servir de material pedagogic. O pas pels pichons-pichons en tot cas…

Sinopsis

Eric Cartman

A vosautres de far lo ligam entre lo sinopsis e l’imatge…

Eric Cartman arriba plan urós a l’estanc de bus, coma cada matin d’escòla. Es content perque a enfin sos primièrs pelses…crompats neciament a un adolescent nomenat Scott Tenorman. Rasonat per sos amics, Cartman compren l’engana e vòl anar recuperar son argent en çò de Scott. Malurosament per el, Scott es fin e farà tot per umiliar Cartman encara mai.
S’enseguís un combat entre los dos, que pren la fòrma d’una seria de sketchs fins a la fin ont, benlèu, Cartman capitarà de prene lo dessus sus son astuciós adversari…

De l’adaptacion al doblatge

Las basas del projècte foguèron pausadas en 2008-2009, de l’enveja comuna d’amics mas mai que mai d’una discutida (fòrça) tardièra, que d’unes prenguèron mai al seriós que d’autres… L’escript foguèt fach a aquesta espòca e las basas d’un lexic popular, familièr e porcassièr en occitan prenguèron fòrma, per capitar d’occitanizar lo vocabulari argotic american tal qu’es parlat o podriá èstre parlat per de dròlles dins la cort de recreacion. En brèu, tot un camp lexical imatjat que trapam pas forçadament dins los nòstres diccionaris… Puèi, per manca d’actors e de mejans tecnics, lo projècte cabussèt dins lo som. Tornèt sortir a la prima de 2013, e lèu lo casting foguèt realizat gràcias als fialats socials, notadament Facebook, que permetèt de recampar los doblaires, e los avisses del monde interessats. Se manifestèron mai de doblaires potencials que n’èra besonh, pròva, amb lo bon acuèlh reçauput pel projècte de longa de son avançada, de l’interès del monde.

L’efiech mosaica

Son 13 personas que participèron (siá mai que per la version francesa o la version originala) de biais collaboratiu, siá en venent registrar dins l’estudiò amator montat per l’ocasion, siá en s’enregistrant a lor ostal e en mandant las pistas. Cada doblaire aguèt la possibilitat d’adaptar son tèxte a sa lenga, sa prononciacion, son articulacion, per que demòre natural sens quitar las idèias de la debuta. Lo trabalh « en mosaica » de personatges e de replicas redusiguèt las distàncias, e los actors podián ben èstre d’ont que siá en Occitània sens que pause tròp de problèmas. Cada replica foguèt trabalhada individualament, a fons, per fin de redusir lo trauc entre los doblaires professionals que son acostumats a ne far al kilomèstre e sabon còp-sec pausar lor votz, e los amators que participèron a l’aventura e trantalhan un bricon mai. Aital, los traucs dins la mosaica se comolèron al flor e a mesura dels enregistraments e dels reenregistraments.

Vignettes enregistrement

Caras de doblaires al trabalh

Do It Yourself e Open Source

Un còp fach los doblatges, amb los mejans a dispausicion, calguèt far lo demai : tornar crear las ambienças, las musicas, los bruchs presents dins l’episòdi. Tot foguèt fach artisanalament mas amb los mejans que permet l’informatica de uèi, en MAO (Musica Assistida per Ordinator) e amb l’ajuda de fonts OpenSource, coma FreeSound.org, basa de donadas sonòras fargada per de catalans.

L’occitan parlat a South Park

South Park permetèt, per son discors corrosiu e politicament incorrècte costumièr, d’integrar la meteissa mena de refleccions sus la lenga emplegada per l’adaptacion, en balhant mai d’un gra de lectura, pel fons e per la fòrma.
Se sovenèm que d’unes avián fach cruissir las dents sus d’adaptacions en occitan, de bendas dessenhadas o de dessenhs animats ont, perque cada dialècte de l’occitan se deviá d’èstre representat, cadun èra, per fòrça, embarrat dins son estereòtipe. Mas, quora i pensam, aquela particion anava pas pro luènh per South Park, ont tot es butat a son extrèm. Aquí, en seguir aquela logica biaissuda, lo conàs racista (Cartman) es gascon (e pièger, bearnés), que sabèm totes la mentalitat d’aquel monde ; lo josiu (Kyle) es provençal, pels ligams istoricament provats entre aquel pòple, lo territòri e sa lenga ; lo paure que comprenèm jamai çò que ditz (Kenny) es, evidentament, lemosin, una causida afortida pel fach qu’a un nom escocés e un estranh rapòrt a la mòrt ; lo dròlle central, abitual eròi lis e sens gaire de relèu (Stan), es un lengadocian un pauc deterritorializat ; l’oncle (Jimbo) caçaire, ancian militari, cara de redneck perfècta, es tanben un pèterrós pels occitans : tarnés, avaironés ? Del pus fons del campèstre en tot cas. E la nemesis adolescenta (Scott), amb los problèmis deguts a son atge ? Un esperit de rebelion parentala e societala, benlèu, mas mascanha un occitan estandard mentre que sos parents parlan gascon coma cal…benlèu sortís d’una calandreta ? A cadun de se far son interpretacion…

FICA TECNICA

South Park 501 – Scott Tenorman deu crebar
Version Occitana
Genre : Cort metratge d’animacion
Durada : 23’10
Format : MP4, 720×576, 44kHz
Idèia originala : Don Pipo e un fum d’autres que se sovenèm pas e que benlèu s’en sovenon pas eles-meteisses.
Adaptacion, escript : Danís Chapduelh, ajudat pels actors e Julien Martinez-Bueno
Direccion dels actors, montatge, son, postproduccion, musicas addicionalas : Danís Chapduelh
Bruchs addicionals : trapats sus Freesound.org
Musicas encara mai addicionalas : BLUE MOUNTAIN HOP, Bela Fleck and the Flecktones – THE DREIDEL SONG, Mikhl Gelbart, Samuel Goldfarb & Samuel S. Grossman
Produccion : KonilKaluK

CASTING

PIERRICK BORDANAVA : Eric Cartman – Timmy
DANÍS CHAPDUELH : Scott Tenorman – Kenny McCormick – Clyde – Butters
YELLOW : Kyle Broflovski
RENAUD SAVY : Stan Marsh – Sòci de Scott 1
XAVIER BACH : Oncle Jimbo – Sòci de Scott 2
AARSLAN : Ned Gerblansky – Ed O’Brien (Radiohead)
GAVACH: lo Caissièr – lo Passant – lo Liuraire
DON PIPO : Cap (Chef) – Les Claypool (Generic)
CECILA CHAPDUELH : Mma Tenorman
JULIAN CABARRY : M. Tenorman – Denkins
MATIEU CASANOVA : Lo Presentator de MTV
L’OCCITAN PELS NULASSES (ARNAUD E JOAN) : Radiohead (Thom Yorke, Phil Selway, Jonny & Colin Greenwood)

Ban South Park