Tòca-Maneta 138 – Frachas e sofrachas

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

Coma lo temps de las mascòtas que fasián las bèlas oras de las consòlas de jòcs fins a las annadas 2000 es un pauc acabat, la preséncia totjorn valenta del famós Lombax (es totjorn pas una cinta de sosten pel monde qu’an mal d’esquina mas una espècia de rainal de l’espaci que deu d’alhors pas sovent aver mal d’esquina) Ratchet e de son acolit Clank lo robotòt finòt fa ofici de singularitat.

Sus PlayStation 5, los environaments prenon çaquelà un brave còp de polish.

Vos sovenètz ? Aviam ja parlat del parelh infernal per un jòc de 2016, a l’encòp soma dels episòdis precedents e acompanhament per una adaptacion filmica que sortissiá d’aquel moment. Un òpus pro bon, que ne gardi un excellent sovenir. Se, dempuèi aquela sortida, lo duò aviá pauc fach parlar d’el, l’estúdio Insomniac darrièr los jòcs se repausava pas, ja d’un costat per la supèr licéncia Spider-Man puèi per un novèl episòdi de sa franquesa d’accion-plataforma galactico-risolièra.

Es totjorn possible d'anar de planèta en planèta, mas seràn sovent ja conegudas.

Mai qu’un episòdi de mai de Ratchet + Clank, Ratchet & Clank: Rift Apart se voliá una veirina tecnica, e doncas tanben un argument de venda, per la sola maquina a l’aculhir, valent a dire la PlayStation 5. E, dins la realitat, es pas forçadament çò que ne reteni.

Nefarious, totjorn al tòp, amb son doblatge de tria (ten la votz d'Homer Simpson en francés).

Començam a la fèsta dels eròis, una jornada en l’onor del Lombax e del Robòt (estent que i a un vertadièr pòble robotic dins la seria, consentissi a li donar sa majuscula). Aprèp un percors scenarizat que fa ofici d’astuciós tutorial, las causas s’enverenan amb la dintrada en scèna del Doctor Nefarious, nemesis de totjorn del parelh. Aquel d’aquí, coma lo bon destorbafèsta qu’es, fot un rambalh de pas creire dins la vila e pana lo dimensionator, un present que Clank servava per son amic Ratchet. Lo dimensionator serà un pauc lo MacGuffin de l’aventura, del nom d’aquel teoria scenaristica d’Hitchcock, en gròs un objècte pretèxte a las peripecias, amb aquela diferéncia que l’objècte aquí demorarà pas neutre nimai inactiu, vist que poirà dobrir de traucs entre las dimensions. Lo dimensionator èra estat concebut pel robòt per ajudar lo Lombax a tornar trobar sos pars, escampilhats dins d’autras dimensions ; aital pensam tre la debuta de la seria que Ratchet es lo sol representant de sa raça d’explorators tecnofiles. Evidentament lo Doctor Nefarious se’n vòl servir per quicòm de complètament diferent, a saber trobar una dimension ont, enfin, poirà esperar ganhar a la fin, sens rainal per li far espetar sos plans. Un enjòc ja amusant en se.

Los environaments urbans formigan d'activitat. De SF vertadièra !

Ne tròba doncas una, ont son miralh es vengut emperaire e senhoreja sus tota la galaxia. Parièrament, i trobarem un miralh de Ratchet, cap de la resisténcia a l’emperaire Nefarious.

Rivet a esquèrra, Ratchet a dreita. Un aire de familha, òc.

La principala novetat d’aquel òpus seràn doncas plan de jogar de biais alternat entre Ratchet e Rivet, sens que i aja cap de diferéncia de gameplay entre l’un e l’autre : meteissas accions e meteissa panoplia d’armas, lo còr e la sal de tot bon Ratchet & Clank. Senhali d’alhors que, se las sensacions son totjorn presentas e que l’accion se passa a fum de calhau, las diferentas armas son totjorn tan nombrosas mas un pauc mens amusantas que pel passat : èxit lo groovitron que fasiá dançar los enemics, lo « motonator » que los transformava en tropèl belegant… En contra las armas novèlas o ressortidas utilizan finament las capacitats novèlas de la consòla de Sony, las siás foncions apticas, los retorns de fòrça « organics » e lo demai.

Un apercebut de las armas disponiblas.

Aital, se l’istòria se mena totjorn de la debuta a la fin sens vertadièra pausa se volèm, amb un vam e una energia incredibles, salpicadas de galejadas e bonas replicas, Rift Apart compta amb mesura las innovacions.

Una enciclopedia es disponibla per n'apréner mai suls personatges e creaturas rencontrats. Amb umor, totjorn.

Demest aquelas, la frucha d’un incompreneson personala : lo famós dimensionator. Quand s’anoncièt lo jòc los desvolopaires mostrèron la facilitat que i aviá a passar d’una dimension a l’autra, per una fenèstra, un trauc dobèrt dins lo decòr, una falha enrodada de violet que reconeitretz plan lèu. Fan aquò coma s’èra pas res mas aurà calgut esperar una maquina en capacitat d’o far per afichar aital doas mapas en miralh e la possibilitat de passar de l’una a l’autra sens cargament. Lo problèma es que nos en rendèm pas compte, vesèm a cap de moment qu’es una escomesa tecnica. E lo fach que las falhas se pòscan pas dobrir ont que siá pel biais d’un dimensionator qu’auriá rejonch lo nòstre arsenal (tal coma cresiái, nèci que soi) mas a d’endreches plan precises e escriptats pel jòc ajuda pas a encapar aquò ! Aital las pauras falhas ne seràn redusidas a perpausar de cambiar de monde a un moment decidit pel scenari (sovent dins una cinematica), a se teleportar d’un canton a l’autra al dintre d’una meteissa arena, o a anar far qualques sauts dins una « pòcha dimensionala », biais de nivèl bònus un pauc a l’anciana.

Cada arma se pòt melhorar en escambi de minerals trobats un pauc pertot.

Enfin, se daissi de costat aquela resèrva tota personala, Ratchet & Clank: Rift Apart n’es pas mens un jòc plan polit, viu, que marca çaquelà pro lo saut generacional de las maquinas, tanben una aventura mestrejada e generosa d’un estúdio amb de mejans que se fan plaser e nos vòlon far plaser a retrobar aqueles personatges, emai sentiguèsse un bricon a rescalfat !

Las sequéncias sus ralh fan lor tornar. Encara mai de velocitat dins un jòc que ne manca pas ! 

Sus aquò vos daissi, i a una brèca violeta que se ven de dobrir dins mon burèu, de l’autre costat vesi un tipe a son burèu en trin de botar lo punt final a una cronica videojòcs en francés (?), me fa estranh.

Ratchet & Clank: Rift Apart

Data de sortida

11 de junh de 2021

Supòrt(s)

PlayStation 5

Genre

Accion / Aventura / Plataforma / Tir

Desvolopaire / Editor

Insomniac Games / Sony Interactive

  • Rendut Visual
  • Scenari
  • Jogabilitat
  • Banda son
  • Durada de vida

%

Taus de Contentament Gahussenc

Lo Sentit del Gahús

Episòdi ronronant d’una seria a succès meritat, aquel d’aquí ten pas forçadament lo talent de l’innovacion totala mas manifèsta d’autras qualitats per un plan bon jòc d’aventura, totjorn plasent.

Tòca-Maneta 125 – Cal èsser dos

Chaspaires de macheta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

I a de monde coma aquò qu’an una fixeta. Prenèm, a l’azard total estent qu’aurà EVIDENTAMENT pas res a veire amb ma cronica del jorn, Josef Fares. Josef Fares es un realizator e scenarista que tòca tant lo cinèma (amb un succès modèste) que lo videojòc (amb un succès ja mai important). De Josef Fares ai ja cronicat 2 jòcs, Brothers: A Tale of Two Sons e A Way Out. Uèi serà doncas lo torn d’It Takes Two, sa darrièra (bèla) produccion. E ben dins cadun d’aquestes títols l’amic Josef perseguís la meteissa tematica, que transforma en jogabilitat : la dualitat. Seriá per son rapòrt estreit amb son fraire Fares Fares (i a de parents que se fan pas cagar suls pichons noms aparentament), plan present dins tot çò que fa ? Sabi pas e de tot biais sèm pas sul canapè del doctor Sigmund aquí.

E fa pas que començar !

Qué que ne siá la fixeta de Josef creis, de jòc en jòc, a mesura que de monde consiroses per el li donan de mai en mai los mejans de sas ambicions. Dins Brothers, un sol jogaire controlava dos personatges, cadun bailejat per una mitat de maneta. Dins A Way Out caliá èsser dos, cadun son personatge e son costat de l’ecran, per s’entrajudar, sortir de preson e complir sa venjança dins un reviscòl del film de gangstèr tebesament aculhit per la critica a sa sortida. Mas ne cal mai a Josepon per se descoratjar e tan melhor vist que It Takes Two (formula anglesa que vòl mot a mot dire « cal èsser dos ») es pas sonque l’abotiment de son idèa fixa… mas tanben lo del jòc en cooperacion. Pas qu’aquò, òc.

Dr. Hakim es un terapeuta atipic, mas es dedicat, aquò òc.

It Takes Two, de qué conta ? Dins un ostal isolat del campèstre american, un parelh s’estrifa. May trabalha tot lo temps, aval en vila, del temps que Cody demòra a l’ostal per se’n ocupar e s’ocupar de lor filha, Rose. Quand, sus una garrolha de mai o de tròp prenon la decision de divorciar, Rose o viu VERTADIÈRAMNT mal, al punt de lor getar un sòrt, ajudada en aquò per un misteriós libre, d’un cèrte Doctor Hakim. Vaquí los dos adultes cambiats en peteta, de lana e de fusta per May, d’argela per Cody. En petetas petitas amai, çò que farà de lor quèsta per tornar a lor estat inicial e normal una epopèia digna d’un Còr mieu, ai estrechit los dròlles amb los mejans tecnics e financièrs de 2021. Se s’endevenon pas pus, Cody e May deuràn pasmens COOPERAR per se sortir del malpàs, e, es gròs coma lor ostal, aquesta aventura viscuda en comun, emai foguèsse forçada, cambiarà lors ligams. Perqué lo mot « COOPERAR » es escrich en letras capitalas dins la frasa precedenta, e dins aquesta ? Perque COOPERAR COOPERAR COOPERAR. Es pas ieu que desconegi es lo libre qu’arrestarà pas d’o dire, a ne far un gimmick que tornarà sens repaus, çò que serà a l’encòp conflant e a s’espetar de rire. Lo libre ? Òc, lo libre del Doctor Hakim, avivat el tanben per servir de Mossur Leial del temps de tota l’aventura, accent prononciat en opcion pas facultativa mas totjorn planvenguda, mai que mai quand l’esperam pas.

Totes los environament son subrepolits, mas los exteriors encara mai.

La cooperacion, qu’es doncas la basa d’It Takes Two fa que lo jòc se jòga absoludament a dos. Lo fait que parle d’un parelh butarà a menar l’aventura en coble, encara qu’aquò siá en res una obligacion, mas i aurà forçadament un interessant efèit miralh a jogar un coble que s’entregafa mas que, pauc a pauc, deurà adobar sa relacion per se’n sortir, en essent un coble que va plan… mas riscarà plan de se carpinhar mai d’un còp ! Non, aquò’s pas que per desparlar, la realitat fondamentala d’It Takes Two es que fa tot per l’endevenença dels parelhs, per l’equilibri, es vertadièrament la mena de jòc ont sentissèm pas se destriar un menaire e un seguigueire, un punt positiu que fa tota la diferéncia.

Un dels incredibles bòss del jòc valent a dire : l’ancian aspirator de l’ostal. E tot lo monde passarà un marrit moment (el mai que mai).

De punts positius, It Takes Two n’a d’autres. Los a totes, o quasi, en fait. Sul fial tèune d’un scenari que ne vesèm venir los enjòcs e las finalitats, Josef Fares se permet de moments d’una rara intensitat, a còrfendre, li fa pas paur d’evocar e d’illustrar lo mal que los adultes pòdon far als dròlles, una tematica pertant espinosa. Graficament, It Takes Two es sovent meravilhós, amb de paisatges e de biòmas variats, colorats, animats, detalhats : passam del granièr al jardin, puèi a la cambra amb los joguets, nos engulham dins un arbre gigant, o dins una bola de nèu sovenir…

Lo passatge en çò de la guerrilha esquiròla, de que s’espetar de rire.

Fares, qu’a aparentament agut los mejans de far çò que voliá – lo jòc es editat per Electronic Arts e son jamai aquí per far l’almòina – dona l’impression d’aver descabestrat sa folia creatritz en servant dessús un contròle absolut. Passada la cinematica introductiva, son jòc es un tunèl que nos engolís e que volèm engolir, que dura d’oras e d’oras, sens temps mòrts, amb un ritme desfrenat, una idèa visuala, de design o de gameplay a la minuta, de dialògs e de situacions a s’estraçar de rire, de punchlines, d’efèits, de musicas e de scènas espectacularas, una implicacion totala dels dos participants… Parc d’atraccions adulte, generós e ferotjament novator, coma se Disneyland èra estat bastit sul patrimòni de Pixar puslèu que sus lo del vièlh Walt, It Takes Two se permet quitament de moments de tension o de dificultats, mas sens jamai èsser rebufant, amb de bosses memorables, de plataformas al millimètre, de poders e d’armas que càmbian a cada nivèl dins un encadenament natural e un renovèlament permanent, en quèsta d’un Grasal videoludic : l’amusament total, lo plaser sens termièras. E Josef Fares es jamai passat tan pròche d’i pausar las pòtas… e nosautres amb el. Coma se permet, de çai e de lai, d’omenatges apiejats al cinèma o al videojòc, aquò dona l’impression qu’amb It Takes Two tenèm entre las mans lo regrelh astruc dels dos mèdias, encara un còp coma un biais d’abotiment… alara qu’èra ja, e sens gaire de contèsta, lo del jòc en cooperacion. Mas benlèu que, vist lo sieu succès public e critic, un vam novèl s’esperarà del costat d’aqueste genre !

La cooperacion dins It Takes Two : allegoria.

Sus aquò vos daissi, me cal anar a la boita de legir del quartièr, i ai ACCIDENTALAMENT depausat lo Doctor Hakim, n’i a que riscan de de crisar un bricon.

Tòca-Maneta 124 – L’estiu a la valenciana

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

Es la represa, tanben per Tòca-Maneta ! E alara fach excepcional ongan, ai jogat l’estiu a un vertadièr jòc d’estiu, çò que m’arriba quasiment jamai per un esperit de contradiccion innat e un biais de logica personala que me butariá puslèu, quand lo dòma de calorassa se ven installar a l’entorn de mon salon, a fixar mon agach e mas àrpias sus un títol negre e fresquet, limite depressiu, amb un nom ja evocator de l’ambient : Frostpunk, Project Winter, The Long Dark, Syberia, Northgard, o encara d’adaptacions poiridas de L’Atge de Glaça.

Non, doncas, per aqueste còp serà Summer in Mara. L’estiu a Mara, e comprendrem lèu que Mara es lo monde fictiu que tot s’i debana. Ai pas besonh d’explicar l’estiu, quitament s’i sèm pas pus tot lo monde vei a pauc près çò qu’es e ne sèrva lo remembre amar… Ne tornarem parlar quand farà 50 grases tres meses de reng.

Las cinematicas son polidas amb aqueste estile dessenh animat… mas son gaire !

Dins Summer in Mara jogam Koa, una drolleta orfanèla en seguida d’un misteriós accident que n’es pas vertadièrament un, reculhida pichona per la Yaya Haku que ne farà sa felena adoptiva, emai foguèsse plan visiblament d’una autra espècia. Li aprendrà a far l’òrt, respectar la natura, pescar, cosinar, tan de causas que faràn la mecanica de basa de Summer in Mara, sa sal tanben, vist que lo jòc se vòl, dels dires dels desvolopaires, relaxant. Ah e navigar tanben, que Koa s’escaparà plan sovent de son isla-fogal per s’anar passejar sus d’autras amb son batèl, a començar per Qälis, la mai gròssa, centrala, una isla-vila ont encontrarà una bèla part dels personatges segondaris del jòc que totes auràn de prètzfachs de li fisar. Se Summer in Mara sembla agachar del costat de Zelda : The Wind Waker, Stardew Valley, Harvest Moon o My Time At Portia, es pas exactament una coïncidéncia.

Aquò… segur.

E aquí atencion, amb Summer in Mara cal pas èsser brica allergic·a a çò qu’apelam dins lo mitan « las quèstas Fedex ». Kessecé ? Òc, los franceses nos manlèvan nòstre « qu’es aquò ? » amb un ortografia fantasiosa ieu fau parièr, cal far tornar l’equilibri dins la Fòrça. Una « quèsta Fedex », del nom d’una famosa entrepresa de transpòrt americana (poiriam dire DPD, DHL o UPS mas es plan mens polit… Colissimo benlèu ?) es basicament l’eqüacion « vai-te’n aval, pòrta-me aquò » dins la quala la valor « aval » representa lo punt mai alonhat e la valor « aquò » una escura merdolha que fa pas mestièr a degun. Aürosament que Koa fa sos anar-tornar en batèl de remas, qu’es pas pensat per èsser polluent, autrament la faula ecologica ne prendriá un fotut còp dins l’ala !

La basa del País Valencian.

Mas un còp acceptada aquesta mecanica de viatges que venon alongar e diluir una trama scenaristica puslèu simpla, Summer in Mara ven plasent, amb sas rotinas basicas de culhida, d’exploracion, de cosina, de cavatge, de fabricacion, sa galariá de qualques personatges atipics e plasents, e sos dialògs ont lo necitge fresc e l’estrambòrd jove de la drolleta provòcan de còps que i a de situacions amusantas. Se cal pas esperar a un quicòm de tròp ambiciós, graficament es pas totjorn polit, a ne regretar de pas veire mai l’estile de dessenh que figura dins tròp pauc de cinematicas, lo monde es luènh d’èsser gigantàs e subreanimat, los « elèits », que fan ofici d’antagonistas, son un bricon caricaturals, es de còps un pauc limitat (se pòdon pas plantar de pastenagas ont que siá, d’exemple) mas es un onèste divertiment que passa plan lo temps.

Aquí, es tot per uèi.

Aurián volgut se trufar dels paisbassòls aurián fach aquò, exactament.

Òc, es la dintrada del còp i vau plan-planet per (tornar) començar.

Anem.

Non, esperatz, i a quicòm mai.

I a pas res que vos faguèt resson dins çò escrich mai naut ? Non ?

Cossí se sona la grand que reculhís Koa, l’eroïna ?

Òc, es aquò : Yaya Haku…

Yaya, mameta… Mas qual es ja que ditz « iaia » per dire « mameta » ?

Òc-ben, Summer in Mara es un jòc que nos ven dels Paises Catalans, de Valéncia mai exactament !

Ja lo logo d’Europe Creative (un programa europèu de finançament de la cultura e de la creacion acabat en 2020) tre la debuta aviá de que far soscar. E anatz compréner melhor perqué me soi interessat a-n-aqueste jòc, pertant menor rapòrt a çò que croniqui d’acostuma.

Totes los personatges auràn de causas de vos fisar, alavetz aquò o veiretz sovent.

Quand ne lancèri la version de demostracion foguèri susprés per sa musica principala, un tèma epic amb una orquestracion remirabla, finalament plan mai ambiciosa que lo demai del jòc, de ressons de melodias tradicionalas o popularas, una montada en poténcia que s’acaba dins un buf suau, ont ausissèm una votz femenina – serà la sola del jòc – cantar 4 vèrses, pas mai, una polida breçairòla sus la mar e sos vents… en valencian.

Minijòc polidon (e dispensable) : la cabussada.

A partir d’aquí me soi rendut compte qu’èra possible de passar lo jòc entièr en valencian, ai doncas fach Summer in Mara a 100% dins aquesta lenga, servida aquí amb lo doble avantatge per nosautres qu’es de basa plan pròcha de l’occitan e que s’agís de registres de lenga pro familiars ; sens comptar que los afars, los objèctes, l’ortalissa, las flors, seràn totjorn illustrats, doncas per la comprenèla es subreplan !

De crancs carrejan de botelhas, amb de messatges escrichs per la comunautat (dels kickstartaires ? Sabi pas en fach). Sortís un pauc del jòc mas dona de causas coma aquesta.

E aital arribam a trobar un segond interès a un jòc qu’auriá poscut passar complètament per malhas del Tòca-Maneta… en esperant, totjorn, un jorn, poder veire la meteissa mena de creacion en occitan, amb juste çò que cal d’elements culturals mas ont la lenga pòrta en fach una istòria e un monde fantasioses e modèrnes, un biais de creacion mondiala d’influéncias mescladas que se pòt tanben menar dins una lenga minorizada.

Sus aquò vos daissi, que me cal anar desrabar las carlotes, culhir de taronges e, al passatge, me farai una paella

Tòca-Maneta 123 – Curiosa Expedicion

Chaspaires de macheta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

Pensavi pas començar un jorn aquesta cronica per aquesta vièlha sabata de Michel Sardou mas, pasmens, Lo temps benesit de las colonias… Ben non, es de mèrda, o es totjorn estat. Mas vertat que, quand los vesèm, Curious Expedition e Curious Expedition 2 semblan aver qualques escaufits d’epòcas que lo monde « conegut » se despartissiá en 4-5 poténcias occidentalas del temps que lo monde « desconegut » esperava de saber qual-qual-qual l’anava envasir e se parlariá francés, anglés, portugués o alemand pels decennis a venir.

Prenetz un album de Tintin (complètament a l’azard aquel ont es al Còngo, tè), salpicatz de Blake e Mortimer mai que mai dins la linha clara de Curious Expedition 2 que fugís lo pixèl artesanal del precedent, mesclatz amb un Indiana Jones que seriá pas tant atissat pels nazis, un pecic de professor Challenger del Monde Perdut (de Conan Doyle), una briga del Monde Perdut (de Spielberg), un brin de Conan pas Doyle mas lo barbar de Robert E. Howard, d’Howard mas Carter, l’arqueològ, tanben de Carter mas John, l’aventurièr… E puèi de Lovecraft, de Jules Verne, de H.G. Wells…

Cada explorator·a a de companhs e d’objèctes per començar.

Curious Expedition es doncas lo perfum de l’aventura coma se sentiá al sègle 19, o puslèu coma imaginam que se sentiá dins un sègle 19 fantasmat. Plan luènh de la leiçon d’istòria, doncas luènh tanben de tota reflexion sus la colonizacion, l’opression dels pòbles autoctònes o qué te sabi, Curious Expedition ofrís un contèxte aventurós de sòmi, o mai sovent de cachavièlha, qu’es pas qu’una skin coma disèm dins lo mitan, una pèl visuala e grafica, doncas pas qu’un pretèxte en fin de compte. Aquí las grandas expedicions romanticas dels sègles de las descobèrtas-que-lo-mai-sovent-ne-son-pas-vertadièrament cobrisson un rogue-like plasent mas exigent.

Bona(s) question(s).

Puslèu que de sempitèrnament tornar explicar çò qu’es lo rogue-like – la mòda s’espandís e me tòca en plen vos i caldrà acostumar – çò melhor es de detalhar una partida lambda de Curious Expedition, un prètzfait dels malaisits tan lo jòc es assetat sus una barrica de podra que pòt espetar a tot moment, comprene « partir en biberina, en colha, en chuqueta, en escalinada ».

Primièr : causir son explorator. Es un pauc la fièira de la mòstra universala del concors Lepina de l’aventurièr·a, qu’i trobam tan de vertadièrs barrutlaires (Alexandra David-Néel, Charles Darwin, Roald Amundsen…) coma d’escrivans associats sonque a l’Aventura per lors escrichs (Lovecraft…), de scientifics (Marie Curie, Nikola Tesla, perqué pas) o de… tipes juste bizarris (Raspotin, Crowley…)

Lo chocolat, l’alcoòl permeton de reganhar de santat mentala per poder contunhar sens (tròp) damatges. E n’i a que tròban lo mejan de pas èsser contents… Aprèp tot çò q’uavèm fait per eles !

Encara un còp tot aquò es pas qu’un pretèxte, a servir de menaires amb de disposicions personalas desparièras : un tal s’interèssa a las lengas e parla plan als indigènas, un tal sap analisar l’environament, eca.

Puèi cal recrutar : un cosinièr, un militar, un marin, un diplomata, un interprèt, una sauma, cada membre de l’expedicion, limitada en nombre, aurà una utilitat… o pas. Per çò que se las causas començan totjorn plan, a tustatambor, dins una forma d’infèrn, s’acabarà, manca sòrt exepecionala… dins una forma d’infèrn. Cada partida se fa en 6 expedicions, de mai en mai regdas. Arribam sus una carta que cal desvelar pauc a pauc per trobar la famosa piramida d’aur, que marca la fin del viatge. Entretemps, aurem explorat de punts sus la mapa, que pòdon èsser de vilatges per se pausar (o se far tuar dins son som), de temples amb de relíquias sacradas e caras (que s’esfondraràn invariablament sus la còla), de balmas amb de tresaurs (e de mostres abramats), d’oasis per beure (o s’empoisonar), de volcans trepejants, de banquisas tròp freulas, de desèrts calents, de junglas ostilas, de nises de velociraptòrs… mas l’uman, totjorn l’uman, serà totjorn lo sol vertadièr dangièr… Non, es fals, aquí totas las causas vòlon vòstra mòrt, rocasses e parpalhòls enclauses.

L’escorbut al limit va plan. Es quand manjarà lo gos que m’inquietarai.

Çò que fa la sal, l’interès, tan coma lo pebre, la dificultat, que dona son èime al jòc son los rencontres aleatòris que mirgalharàn cada expedicion e cada partida. Escenarizats al biais dels « libres que ne sètz l’eròi », un genre que pega plan a l’ambient, son sovent lo moment que la partida bascula dins l’orror, rarament cap al contrari. Es talament sistematic, o gaireben, talament enòrme, que ne ven risible. Es pas rare de se trobar amb una expedicion que comença plan mas en 5 minutas un de sos membres se descobrís una passion subta per la carn umana en carpaccio, tot lo monde se fa chapar e fin, dins un rire crispat. Lo jòc sap que se va mal passar, es aquí per aquò, li agrada de nos veire nos enfangar cada jorn de viatge un pauc mai, siquenon perqué basar una bona part de son sistèma sus una galga de santat mentala è ? Tot aquò èra volontari e o auriam degut veire venir. Amai los personatges que crosam, los que recrutam, son pas que d’umans, an lors pichòtas feblesas : la cleptomana panarà la relíquia sacrada d’un vilatge que sos guerrièrs vos perseguiràn fins a las confinhas del monde conegut mai desconegut, l’alcoolic s’estiflarà las darrièras botelhas de l’inventari e provocarà una batèsta generala e murtrièra dins lo grop, la claustrofòba petarà d’una crisi de panica al pus prigond d’una cauna e lo quite mascle sexista (sisi) se farà crestar per la primièra tropa d’amazònas venguda.

L’arribada dins los vilatges es totjorn un grand moment de diplomacia « coma se fasiá a l’epòca ».

Al cap de qualques sacrificis, de qualques actes moralament condemnables, de qualques abandons pauc o pro forçats, d’una bala dins lo cap de la sauma o del cap de cosina zòmbi, d’un vilatge flambat, d’artefacte sacrats mas panats, es ora de tornar a la civilizacion, los brats cargats de jòias pels musèus o las brocantas, reculhir la frucha de son succès, una medalha, una corona de laurièrs, de renommada mediatica qu’ajudarà puèi a recrutar d’elements interessants per l’equipatge (mas es mièlhs de se pas tròp estacar)… Un tapin dins l’esquina e tornam partir, cap a la glòria, o, mai probable, una fin catastrofica dins d’udoladas afrosas entremescladas de rires diabolics. Jogatz, jogatz tan que voldretz mas l’aventura, la vertadièra, èra pas qu’un pantais collectiu, la realitat es autrament negra, o sabi ieu !

Se « calor » es en roge es qu’a un moment qualqu’un se va cremar lo cuol. Mas pensatz que cambiarà quicòm d’èsser prevengut ?

Sus aquò vos daissi, ai Raspotin perdut en Antartica que comencèt de morsilhar un gos de tirassa jols uèlhs voides del missionari qu’es el en trin de venir una abominacion mostruosa, del temps que mon traductor de persan piroman se fa una crisi de paranòia. Ah, aquò, nos embestiam pas en barrutlada, è !

Tòca-Maneta 94 – Trèva d’un conte

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

Vosauts qu’avètz conegut Les Animaux du Bois de Quat’sous a la television (The Animals of Farthing Woods en anglés, Los animales del bosque en espanhòl), vosauts mai joves qu’avètz conegut los libres puèi la seria tele Redwall (Rougemuraille en francés), vosauts mai vièlhs qu’avètz coneguda la benda dessenhada Chlorophylle et Minimum o Sibylline de Raymond Macherot (puèi Greg), aquel Tòca-Maneta es per vosautres !

Ieu coneissi dos biaisses de reaccions a d’aventuras viscudas per d’animals antropomòrfes. Ieu per exemple m’agrada fòrça, lo costat minhard me dona de vam e capiti mai plan d’entrar dins l’istòria. Mon pair, per contra, es geinat per las istòrias ont d’animals prenon l’aparéncia d’umans. Quitament se l’istòria es bona, dintrará pas dedins. Que volètz, es aital, e coma soi pas segur que mon pair legisca mas cronicas parlarai als autres. E coma fau pas Tòca-Maneta per tractar, a la basa, de la BD o de las serias tele, es plan d’un jòc que parlarai.

Totes los personatges encontrats an de caractèrs « especials ». Aquel n’es l’exemple lo mai famós.

Aquel jòc se ditz Ghost of a Tale. Dins un monde medieval-fantastic poblat de mirgas, rats, taisses, faïnas, lo menestrièr (menestrèl) Tilo se tròba empresonat per sedicion dins un castèl que se deroïs, per consequent e justament chafrat Fòrt Deroïna. Çò que vòl es sortir de sa gàbia e tornar trobar Merra, sa dançairitz de femna, una mirga coma el. Fòrt Deroïna es, amb qualques alentorns, lo sol environament percorregut de tot lo jòc. Es pauc ? Benlèu. Mas esperatz. Cal saber que Ghost of a Tale es un jòc devolopat en quasi-totalitat per una persona sola, Lionel Gallat, aliàs Seith CG, un perpinhanés, e finançat de biais participatiu. Çò que i a es que visualament Ghost of a Tale es d’una beutat que podriá rendre envejoses d’estúdios amb 300 còps mai de personal. Las animacions, mai que mai aquelas de Tilo, escapat jamai seren e totjorn bolegant, son finas, las texturas son realistas, la vegetacion se daissa naturalament portar pel vent, lo cèl es esclatant, los jòcs d’ombra e de lutz son plan trabalhats… Bon, es vertat que se Ghost of a Tale es lo primièr jòc de Lionel Gallat, aquel d’aquí èra, per abans, animator e director d’animacion per Dreamworks, sus de films coma Lo Prince d’Egipta, La rota d’El Dorado o Gang de Requins. Sap doncas far las causas, al mens sul plan visual. E sul jòc en se ? E ben devi reconéisser que seguís, a despart de qualques imperfeccions plan perdonablas, sa frescor d’aparéncia.

L’univèrs del jòc es plan al delà de çò que se vei e l’enciclopedia intèrna sabronda d’anecdòtas istoricas interessantas…

Se Ghost of a Tale se podriá qualificar de jòc d’aventura, nòstre menestrièr serà plan en pena de se batre, contra de gardas que fan 3 còps sa talha. Es un trobador, pas un guerrejaire ! Per s’escapar de sa cèla e, a la fin, sortir del castèl, caldrà usar de son esperit, s’amagar, se desguisar, empruntar un fum de passatges secrets, trobar d’aligats, d’objèctes per avançar… De jòc d’inflitracion Ghost of a Tale se fa jòc d’exploracion, jòc d’enquista, jòc de ròtle, quista epica, totjorn amb la meteissa impressionanta mestrisa.

Gallat es sol amb un budgèt limitat ? Aquò rai, serà generós pertot ont pòt, e se pòt pas mostrar en entièr lo monde qu’imaginèt e sos estatjants daissarà pertot de letras, de libres, d’indicis per que la ment del jogaire se tòrne bastir son monde imaginari, aquel qu’existís darrièr las murralhas, plan realistas, de Fòrt Deroïna. E los qualques personatges que rencontraram auràn totes un caractèr afirmat e una personalitat unica, de la rana pirata caluga a las mirguetas panairitz, en passant pel faure desenlusit o una estranha gacha… Quitament sens voses e sens doblatge, los dialògs fan ressortir la coeréncia del monde e la natura dels personatges, sens oblidar un umor plan present, sovent absurde a la Pierre Dac o a la Monty Python.

Los desguisaments son al còr del jòc. E Tilo es manhac que que siá lo vestit portat !

Ghost of a Tale es pas un jòc long, mai foguèsse generós en causas de far, jamai cagantas, sens comptar que caldrà de còps soscar un pauc. Es un pichon viatge regaudissent dins una òbra a l’ambicion mesurada que jamai decebrà, al contrari quitament. Non, lo pièger dins aquel jòc es sa fin, qu’arriba malgrat tot tròp lèu, quand auriam aimat demorar mai de temps amb Tilo e sos amics, descobrir d’autres parçans de son monde, escotar sas cançons que contan l’istòria de son pòble martirizat, ausir las cronicas de las ancianas guèrras de la boca de piratas pintats, e benlèu se pintar amb el en gratant lo laüt jos la capa del cèl, abans de partir de nuèch per una caça als campairòls de nauta volada…

Sus aquò vos daissi, ai una accion prevista amb mon collectiu davant una ensenha que vend de trapèlas per mirgas e autras ratièras. Aquel monde son contra l’imaginacion, l’aventura e la fantasiá.

Tòca-Maneta 56 – Desencartat

uncharted-banner

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Generacions embucadas tre lo breç amb los 3 films d’Indiana Jones, aquela cronica es per vosautres ! Òc, ai plan dich 3, e senhali que mon avocat es prèste a perseguir per difamacion tota persona que m’afortiriá lo contrari. Un còp tractats los afars de procedura, pausi la question : qual es qu’a jamai somiat de se far explorator, de córrer las pesadas de pòples primitius e d’escapar a milanta dangièrs, de descobrir de tresaurs oblidats e amagats, de desamorçar de trapèlas mortalas e, cerièira sul pastisson, de sarrar l’acompanhanta o l’acompanhant manhac que se serà evidentament fach tot lo viatge als nòstres costats, dins la fanga, lo side-car e a la plaça passatgièr ?
Sètz pas obligats de respondre, es una question retorica que remetrà pas briga en causa la seguida de la presenta cronica e ai ben lo drech de far coma per ieu, non ? Daissatz, aquela tanben es retorica.

Sèm d'acòrd Nathan, mas agacha ont vas !

Sèm d’acòrd Nathan, mas agacha ont vas !

Que que siá, en termes de vidèojòcs las annadas 90-2000 coneguèron la sagà Tomb Raider, amb la famosa Lara Croft, mas los ans, lo passatge pel cinèma amb mai o mens de bonur e qualquas autras pichòtas causas an menat la sèria a se perdre un pauc l’alen, fins a la menar dins la comba escura dels reboots. Son pas forçadament totes marrits, e aurai l’ocasion benlèu d’en parlar en detalh un jorn, mas es pas lo subjècte e dèvi avoar que ieu ai mai seguit una autra sèria, posteriora e doncas forçadament inspirada : aquela dels Uncharted, amb per eròi Nathan Drake.

Adiu Anna, auriás pas un indici per ieu ?

Adiu Anna, auriás pas un indici per ieu ?

Nathan Drake es un aventurièr que ten benlèu mai d’un Tintin a l’americanò-irlandesa, un pauc mens a caval sus la morala, que se batriá, beuriá, fringariá e flingariá, que d’un Indiana Jones, quitament se l’ambient desvolopat dins cada jòc sembla ferotjament a aqueles dels films amb Harrison Ford. Coma s’agís fin finala d’un jòc de genre, la basa e la trama scenaristica es totjorn mai o mens la meteissa : Nathan entra en possession d’un objèct, qu’agís coma un Mc Guffin dins un film d’Hitchcock, es a dire lo pretèxte al debanament d’una intriga que menarà l’aventurièr en Amazonia, dins L’Imalaià, en Iran, en Escòcia o a Madagascar a la recèrca d’autres indicis qu’acabaràn per lo far arribar davant un monument gigant completament oblidat dempuèi de sègles, protector d’un tresaur plan gardat, que se revelarà fin finala tant valorable que dangieirós. Estranhament…o pas, tre que Drake entamena sa quista d’un afar que fins aquí tot lo monde s’en fotiá, tota una armada li pren lo pas, en general una còla de mercenaris balès e pauc escrupuloses, amb a lor comandament un autre aventurièr, nemesis episodica de Nathan. El serà mai que mai solet, amb sa fòrça fisica plan entretenguda, son intellect cargat de conèissenças en Istòria e son pistolet cargat de balas perque cal pas tròp desconar, mas podrà tanben comptar sus sos amics, coma son mentòr Victor Sullivan o sa femna Elena Fischer.

Immensitat Vs Solesa avètz dich ? I sèm !

Immensitat Vs Solesa avètz dich ? I sèm !

A malgrat d’una similaritat entre cada episòdi, qu’agís fin finala coma una rasseguranta garantia, un jòc Uncharted es la promessa d’un mistèri a resòlver, de grandas caras istoricas d’explorators a costejar, coma Francis Drake, Marco Polo, Lawrence d’Arabia o lo pirata Henry Avery, d’un umor nèci-machò a la Bruce Willis, e mai que mai de paisatges gigantasses, salvatges e meravilhoses que l’estudiò Naughty Dog capita de nos en far sentir l’immensitat, que contrasta amb la solesa del eròi e la vanitat de sa quista.

Lo desvolopament d’aquestas ambicions atenguèt son apogèu dins Uncharted 4 : A Thief’s End, que deuriá clavar l’arc narratiu consacrat a Nathan Drake : mai bèl, mai long, mai plan escrich, mai pregond, mai equilibrat entre ritme de l’accion e fasas d’observation contemplativa. Un jòc saludat per la critica qu’a ben segur sa plaça dins tota ludotèca, a sortir de temps en quora per èsser saborejat coma un grand film d’aventuras. Un film d’aventuras que durariá 20 oras. E que ne sètz lo eròi…

Sus aquò vos daissi, i a Benjamin Gates que m’espèra per jogar al plegabraç dins una albèrga al Tibet, ai mon onor a defendre !

Uncharted™ 4: A Thief’s End_20170118005801evaluacion-uncharted-4