guèrra | Lo País Polit daus Potonors

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adissiatz !

E mai particularament uèi : amics dels rats e de Gasconha, adissiatz ! Pas brica de rapòrt a l’origina entre los dos, e pas brica de volontat de denigrament de ma part tanpauc, mas es que lo murid rosegaire tant coma la region istorica son al còr d’un jòc sortit dirèctament de Bordèu, de l’estúdio Asobo : A Plague Tale : Innocence.

Un títol en bona lenga gascona del sègle XIV doncas, tala que se l’imagina un desvolopaire de videojòcs franco-francés : la Gasconha, jos impausicion « anglesa » deviá per consequent parlar… anglés. O francés. Bon.

Comenci per atacar regde un jòc que me faguèt pas res, e al contrari que me faguèt sonque de ben mas la percepcion istorica de la Guiana de l’epòca es pas lo socit màger d’Asobo Studio, e aquò mancarà pas de dividir lo monde que me legisson. E personalament soi plan embestiat.

Començam per la debuta : en 1348, en plena Guèrra de Cent Ans, la familha de Rune sembla viure una vida relativament aisida e suava compte tengut del contèxte. L’ostal de la familha, que lo jòc nos ditz se situir en Guiana sens mai de precisions, abriga Amicia, la filha, 15 ans, eroïna principala d’A Plague Tale, sos parents, sos domestics, e son pichon fraire Hugo, un drolleton innocent que, en 5 ans de vida veguèt pas tròp lo monde nimai lo defòra, tocat per una estranha malautiá e subreprotegit per sa maire. Evidentament aquela situacion dura pas, qu’una tropa en armas dintra dins la proprietat, chapla tot çò qu’i viu e buta Amicia a fugir amb Hugo, a la recèrca de responsas. Comprendrem lèu que la tropa en armas aquò èra l’Inquisicion, que lo Grand Inquisitor (doblat en VF per Feodor Atkine, vos disi pas qu’aquò) cèrca especificament Hugo de Rune e qu’es sa malautiá misteriosa que l’interèssa, e que tot aquò es ligat a l’aparicion de la « Mossegada », una invasion de rats agressius portaires d’una epidèmia mortala dins tot lo país. Vaquí doncas una variacion sul tèma de la pèsta e, finfinala, a i soscar plan, me rendi compte qu’es pro original dins un videojòc.

I a quicòm de capitat dins las caras, an un « gran ».

Lo tractament e lo simbòl d’aquela malautiá qu’estralhèt Euròpa pendent de sègles es pro original tanben. Dins aquel jòc d’aventura ont l’infiltracion ten una plaça tras qu’importanta, los rats son una menaça sorna, una èrsa formiguejanta que cal pas tocar, que cal far recuolar en los esclairant o en los cremant per poder avançar, dapasset. De l’autra man, los soldats (e pas sonque los de l’Inquisicion) representan una autra menaça, qu’evoluís ela en plen lum. Serà plan segur possible d’utilizar los rats contra los soldats, çò que donarà luòc a de mecanicas de jòc plan interessantas e plasentas.

Los joves eròis d’A Plague Tale son confrontats a un monde violent, e lo jòc es òrre a de moments, e los adultes seràn, de longa, d’adversaris. Amicia e Hugo seràn per contra rejunhs per d’autres dròlles, totes orfanèls, cadun amb son caractèr, sas competéncias e son utilitat dins l’aventura. Faràn, a totes, un biais de contrapoder utopic al monde dels adultes vengut violent e fòl.

En se lo jòc es una raconte capitolat, una succession plan ritmada de sequéncias d’infiltracion ont se cal un pauc servir de son cap e de las competéncias d’Amicia, virtuòsa de la fronda e alquimista començaira. E tot aquò o farà sens jamai daissar la man de son fraire, sa rason de contunhar l’aventura…

Amicia e Hugo visitaràn diferents environaments, que totes evòcan efectivament l’Aquitània medievala. Es simple : aguèri jamai l’impression de veire quicòm de tan familièr dins un videojòc, ieu que soi natiu de Perigòrd. De vilatges medievals que recòrdan Sarlat, Sant Milion o Aimet, de sèlvas a la lemosina, de bauces coma a la Ròca de Sant Cristòl, de barris coma aquò deviá èsser a Castilhon-la-Desfacha e una vila grandassa amb una universitat al centre, una gròssa campana sus una pòrta que fa pensar a Sant Jacme de Bordèu (e per contra una catedrala puslèu dins l’estile Nòstra Dòna de París). Pertant, a despart de l’annada e de la region, pas res es nomenat dins lo jòc, e se las inspiracions son claras jamai sauprem exactament ont sèm e a qué correspond en realitat.

Se reconeis La Ròca Sent Cristòl, Comarca, Sent Milion, Bainac…

Aquò dona un ambient oniric fòl a A Plague Tale, l’impression d’evoluir dins un país « que sembla » mas « qu’es pas », coma se foguèsse un sòmi, vesètz, d’aquela mena de pantais pesucs ont nos bastissèm de ciutats amb de tròces de sovenirs de causas que coneissèm dins la realitat…

Sens comptar que lo jòc cabussa rapidament dins lo registre fantastic, e mai de fantastic pegós : la pèsta e los rats son pas tractats de biais « realista », an pas un comportament natural, quitament vist l’epidèmia de l’epòca, e pertant tot fa sens dins lo jòc. L’alquimia ten una plaça que me sembla complètament subre-evaluada per rapòrt a çò que deviá èsser e pertant passa dins lo tractat de sang que, coma jogaire, signam amb lo jòc. Sens comptar un fum d’anacronismes, que d’unes me faguèron levar una ussa sens çaquelà me tirar d’aquela aventura remirabla, capitada e mestresada de la debuta a la fin. E servida per de grafismes d’una beutat esbleugissenta, d’efièchs de lum e d’ombras trabalhats al millimètre (o al microlux), de « caras », una musica de còrdas ponhentas e lancejantas, adaptada a l’accion que se debana, de doblatges de qualitat que capitan de pas rendre los dròlles insuportables e quitament credibles…

Per contrabalançar lo fanastic istoric, trobam una enciclopèdia mai rensenhada.

Alara, es que la vision erronèa de la Guèrra de Cent Ans entre « franceses » e « angleses » que transpareis dins lo jòc es geinanta ? Es que lo fach d’ausir de pichons aquitans del sègle 14 parlar en francés ponchut del sègle 21 estraça las aurelhas occitanas ? Vos vau pas mentir : malgrat las enòrmas qualitats del jòc, es quand mema damatge. Pro per empachar de tastar A Plague Tale a la nautor de çò que val ? Sabi pas… Coma o ai dich, s’agís pas brica d’una leiçon d’istòria. Variacion sul tèma de la pèsta, òc. E tanben variacion onirica e fantastica sus una Gasconha fantasmada, de son istòria a sos luòcs, en passant per sa lenga… A vosautres de veire s’aquí fa tròp per vòstra consciéncia occitana…

Sus aquò vos daissi, que me cal anar crompar de ratièras. Un fum de ratièras.

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Avèm rarament l’ocasion de parlar filosofia dins Tòca-Maneta, pasmens es una disciplina qu’es ligada als videojòcs e plan mai qu’o pensam. Farai l’intriduccion a mon perpaus del jorn per doás citacions plan conegudas de grands filosòfs d’aqueste monde, que m’en soveni pas mai lo nom, e urosament perque m’auriá segurament obligat a ensajar encara un còp de prononciar d’alemand, un exercici totjorn plan penable per ieu. Ma primièra citacion serà « La guèrra, es mal ». Vos daissi qualquas segondas per meditar dessus, vaquí. Mon autra citacion es « Èra pas ma guèrra ». E aquí non, vos daissi pas de temps per soscar dessus, perque anam encadenar dirècte. Perque perdon mon car Silvestre, mas la guèrra lo mai sovent se causís pas, se patís !

A la nuech, vos cal causir ont anar.

Aquí resumit simplament lo principi de This War Of Mine, qu’auriái enveja de revirar per « Aquesta guèrra que faguèron mieuna », çò que rejonh ço que disiái mai naut. Perque This War Of Mine es un jòc de guèrra, un jòc sus la guèrra, mas la vertadièra guèrra, pas aquela, per un còp, que vos damanda d’emponhar un fusilh per anar jogar al eròi sus la linha de front e alinhar las petadas al cap d’un enemic indeterminat per fin de ganhar una medalha en chocolat e subretot pas de sesilhas de psy a garir lo sindròme pòst-traumatic. Non, la guèrra longanha, pas aquela qu’es menada mas aquela qu’es viscuda, per de civils que seràn jamai, d’un costat coma de l’autre, que de domatges colaterals. Una pèrda acceptabla, diria l’Estat-Majòr.

Es que vau botar la man sus tot çò que passa e qu’es pas a ieu ?

Dins This War Of Mine, començatz dins l’ostal roinat d’una vila imaginària d’un pais imaginari tanben mas a la consonància eslava o balcanica. Se sentís rapidament la referéncia a un conflicte plan mens maniquean que las guèrras de la primièra part del sègle 20, subre-representadas dins lo videojòc, non aquí tot fa pensar a las annadas 90, al moment de la despartida de Iogoslavia. Una proximitat temporala apuejada pel costat familièr e uman de tot lo jòc, notadament lo fach que vòstra tòca es de far subreviure un ponhat de personatges que son pas de soldats, mas d’umans plan umans, amb una vida d’uman. Cadun a son istòria pròpia, aviá un mestièr abans aquesta guèrra que saurem pas jamai çò que la provoquèt ni qualas son las fòrças en preséncia, de còps una familha, de passions, un avenidor… E totes an en comun d’aver res pus, de se tornar trobar sens vertadièrament se conèisser dins aqueste ostal trocejat, ont caldrà combatre lo freg, la fam,la depression, las atacas de sacamand que plan sovent seràn pas que de subrevivents que renegan lor moralitat…

…

Tot es volontàriament afrós dins This War Of Mine e tot vos mèna a sentir lo pès de decisions malaisadas. Aquela que tornarà lo mai sovent serà de raubar o pas l’estòc de noirridura d’un autre grop de personas, es a dire jogar la subrevida de vòstre grop contra aquela de l’autre. Pas de pietat significarà un fum de consequéncias, que s’obligatz un de vòstres personatges de panar, veire de còps que i a de nafrar o de tuar qualqu’un, quitament en legitima defensa, risca plan de tombar en depression, de refusar de s’alimentar, de tombar malaut, veire doncas per encadenament de morir, çò que buta puèi lo demai del grop a baissar los braces. Mai que la moralitat dels personatges, qu’es variabla segon lo cas, es vòstra moralitat pròpia, de jogaire e doncas d’uman, qu’es en jòc. This War Of Mine recompensa d’un cèrte biais lo fach de far pròva de moralitat, mas avança tanben l’idèia que far lo ben vos salvarà pas totjorn, quora dintran en compte d’elements exteriors que mestrejatz pas forçadament. Un jòc de l’uman, que s’adreiça a l’uman, a aquesta populacion (majoritària fin finala) qu’es pas sodarda e a la quala demòra dos sòus d’etica, d’intelligéncia e de solidaritat.

Los corbasses que m’escotan se lecan las pòtas de m’ausir parlar d’un jòc tant dur, mas caldriá veire a pas doblidar lo costat jòc, e doncas agradiu, plan present tanben malgrat la negror ambienta. E d’aquel costat This War Of Mine es un jòc de subrevida coma s’en fa fòrça d’aquesta passa, anirai quitament fins a dire qu’es de mòda. En brèu vos cal recuperar un fum de causas que trainan un pauc pertot per bricolar de causas essencialas, coma un forn, de recuperators d’aiga de pluèja, de lièchs, o mens directament essencialas, coma un fautuèlh, una ràdio, una guitarra. Mens essencial benlèu mas coma tot es dins los pichons quicomets d’una normalitat quotidiana retrobada que la santat, en particular mentala, de vòstres personatges se podrà conservar. Un costat gestion un briconèl leugièr doncas, sens que res siá jamai completament gratuit. Coma de Sims en vacanças a Sarajevo. This War Of Mine es un jòc intelligent, amb un agach agusat sus de tèmas espinoses de tractar que ven confirmar lo poder del videojòc coma espaci de refleccion e doncas coma art.

Sus aquò vos daissi, avèm pas res pus dins lo frigò per manjar, vau a la caça al soldatum. A veire s’es comestible. A la guèrra coma a la guèrra, tè !

Lo País Polit daus Potonors

Un pauc de marrida fe dins aquel monde de potons.

Tag Archives: guèrra

Tòca-Maneta 101 – Una istòria de la pèsta

Tòca-Maneta 43 : Èra pas ma guèrra