Hey, i a una entrevista de mon conàs de colòc sul Jornalet. Per parlar de qué ? Ben de South Park, ten, de qué d’autre !
L’i ditz un fum de conarias, al mitan de causas mai « ça va quoi ». Podètz legir aqui, o pas, fasètz coma volètz, sètz liures :
http://www.jornalet.com/entrevista/2921/los-deliris-creatius-son-fachs-per-esser-seguits
Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !
Aaaah… me rapèli de landas sècas rascladas pel vent caud, de tucs ennevats trevats de ietis sanguinaris, de tòlas rovilhadas de fabricas abandonadas a de piratas consanguins… mas mai que mai me rapèli de la folia d’aquel monde, que tocava tot, òmes e bèstias, e daissava pas res de senat a mila lègas de distància. Se passava sus Pandòra, la planèta que, un còp descobèrta, se n’escapavan totes los demònis dels òmes e del monde dins un deluvi de balas, de renècs e de blagas de cuol. E francament, m’a agradat.
Escotar de dubstep…o salvar lo monde ? Causida corneliana.
Una alenada fresca dins un registre de jòcs qu’acaban totes per se semblar, aquel dels FPS, los First Person Shooters. Parli aquí de Borderlands, e mai precisament del 2, que se lo numerò 1 pausèt las basas del monde que vos vau descriure, aguèt pas la pregondor de son successor. Pandòra es una planeta un pauc rufa, pas tròp aculhenta mas los òmes i anèron perqué sabrondava de ressorças minièras. T’i an fotut un rambalh de pas creire e, evidentament, son jamai los mai fins dels mercenaris que son mandats « pacificar » un terrenh ostile. Es dins tot aquel merdièr pòst-apocaliptic que fa fòrça pensar a Mad Max e un pauc a Starship Troopers qu’evoluiretz, e seretz pas francament mai fin que la mejana dels capbords pandorians.
Lo Bèl Jack. Òc, se la pèta un pauc.
E al contrari quitament, que l’istòria vos butarà pas tròp a soscar, mas puslèu a las sortir per la pausar sus la taula e a la vos mesurar amb tot çò que vos passarà davant los uèlhs. Parlavi, precisi pels esperits desvirats que m’escotan, de vòstras armas, lo nèrvi de la guèrra dins Borderlands, e seretz totjorn en tren d’en cambiar per aver la melhora, que lo jòc ne compta de millions, e òc, de millions, que son generadas automaticament amb de caracteristicas diferentas. Un jòc de falord fach per de falords, doncas, es a aquel tipe de detalhs que se vei. E lo falord en cap d’aqueste monde baug s’apèla lo Bèl Jack. Lo veiretz casiment jamai mas sas intervencions frequentas sus vòstra ràdio après qu’aja ensajar de vos tuar vos podràn pas daissar freg. Es talament megalò, absurde, excessivament afrós que plan sovent daissaretz escapar un rire al plen mitan d’una fusilhada, quitament se sètz a la perdre. Un missant tant carismatic, qu’es en mai doblat per Christophe Lemoine, la votz d’Eric Cartman dins la seria South Park, ne tornariam damandar !
Lo cel-shading permet un fum de folias geologicas.
Mas z’ai dich, es pas lo sol personatge alucat, es simple : o son totes. Un ròbot totjorn content a ne venir cagant, un mecanician qu’a de problèmas de consanguinitat, un metge qu’a pas exactament lo diplòme, un vendeire d’armas sens complèxe, un vièlh Lord pas tant digne e un molon d’enemics psicopatas dins totes los senses del tèrmi, sens oblidar de bestiòlas òrrament ridiculas. Tot aquel bestiari malsan mas risolièr es servit per un cel-shading de bona factura, es a dire d’imatges de sintèsi tractadas coma de bendas dessenhadas, que balhan un aspècte cartoon brica realista qu’afortís lo costat folastre e descadenat.
Es talament n’impòrta que que n’arribam a se trufar del scenariò, qu’es interessent, sens èstre tanpauc completament novator, e que se permet de rebombidas agradivas de temps en temps. Tot es talament dins l’excès, la desmesura, l’escalada, la subredicha, amb cinisme e un umor talament negre que se prenèm al jòc. Çò que se passa aquí dedins seriá estat truquent dins un autre FPS mas, del còp, aquí, tot deven simple, risolièr, leugièr e s’integram pauc a pauc a l’ambient dessenat. Borderlands es un excellent jòc per se daissar anar, se desfolar, qu’a l’ambicion de se prene pas al seriós e convida a far parièr. E, evidentament, pòt èstre encara mai saborós a mai d’un, amb, plan segur, una bona dòsa de marrida fe de cada costat, istòria de pegar a la cultura locala pandoriana.
Bon, vos daissi, qu’es ora per ieu d’anar tuar de… d’anar trempar dins l’acida de… raaaah, vesètz, es aquò lo problèma amb Borderlands, voliái acabar sus una galejada calhòla o negra coma fau d’acostuma mas ai ben l’impression que que que posqui dire, farà de tot biais, a costat d’aquò, tròp Potonors. Fa cagar…
Sembla polit aital, mas en fach pinta regde lo falconièr. La solituda del mestièr benlèu.
Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !
Ohé, los amics, es uèi ! E òc, es uèi, sèm lo jorn ont me cal èstre un vièlh con reaccionari ! Es escrich sus mon calendièr !
Tomba plan, perque ai una bramada de sortir. De sortir contra una generacion novèla, e ben òc, si que non seriá pas pro reaccionari. E una novèla generacion de videojòcs, es normal, es la tòca de la cronica. E ieu, en reaccionari, trapi rassegurant de parlar de videojòcs dins una cronica consacrada als videojòcs, me sentissi plan mai en securitat. Aquesta generacion es aquela dels jòcs per navigator. Pas brica de rapòrt amb Cristòl Colomb o Vascò de Gamà, se tracta aquí de navigator web. Doncas ditz plan çò qu’es, son de jòcs que son pas lançats sus una consòla, qu’an pas de supòrt fisic, que se passan a cent del cent en linha, dins un fenestron dobèrt per vòstre Firefox, vòstre Operà, vòstre Safari… o vòstre Internet Explorer…hum…jutgi pas, è, cadun fa çò que vòl dins l’intimitat de son ordinator…
Bòf…
Bon, en tot cas aqueles jòcs an en comun una dematerializacion totala mas tanben un modèle economic recent. Fan totes partida de çò que s’apela los Free-to-Play, un chafre enganairitz que fa creire que son completament gratuits. E es aquí plan una partida de çò que lor repròchi. Perque de pichons jòcs a jogar a gratis, sus la tela, n’i a un monton, fachs amb mai o mens de succès dins de garatges e botats a la dispausicion de totes. O d’ancians jòcs del circuit professional ara vielhs e que lo desvolopaire decidiguèt de metre en linha, aital, per generositat totala. Mas los jòcs per navigator son JAMAI completament gratuits. Començar d’i jogar còsta pas res, mas podretz jamai accedir a totas las fonccionalitats sens tirar un centime de la pòca. E es quitament mai viciós qu’aquò. Ara, i a tota una banda que se semblan, que son bastits sul meteis esquemà de jòc, es a dire un contròtle d’en naut, la gestion de ressorças, per exemple la moneda, la fusta, la noirridura, un comptador d’experiéncia que s’emplena a mesura e que vos permet de desvolopar lentament vòstre afar. E ai plan dich « lentament », es important. Sabèm que lo temps es d’argent. E es justament sus aquò que jògan aqueles jòcs. Las accions que menaretz se passaràn plan sovent non pas en temps virtual coma se podriá far dins un jòc de gestion normal, mas en temps real. Dins Asterix e sos amics, se volètz bastir un ostal al vòstre barda, i caldrà far passar d’oras de la vita reala, en mai de furar coma un capbord per trobar dins lo jòc totas las ressorças que cal. Urosament, dins un cas coma dins l’autre, es possible d’accelerar las causas… en pagant ! E me podètz creire, la frustracion causada per un comptador que sembla recuolar puslèu qu’avançar vos balharà enveja mai d’un còp de sortir la carta blua ! Encara mai viciós, sovent pagaretz pas directament per una accion, mas per un tipe de ressorças que, elas, combinadas d’un certe biais, permetràn de menar aquela accion. Dificile doncas de saber autrament qu’a vista de nas çò que jogar vos pòt costar…avant de reçaupre la factura dins la bostia e de perdre totes vòstres pelses d’un còp d’uèlh un sol.
Braf…
Una autra causa que me fa repotegar : sovent fonccionan sus de licéncias eissidas d’autres mediàs, lo mejan de botar un nom conegut sus un modèle que, el, cambia pas, per far vendre, evidentament. Aital trobam Asterix, n’ai parlat, los Simpsons, Marvel Avengers, mas tanben Anno Online, los Sims Online, Age of Empires, derivats de çò que son ja de licéncias de videojòc a succès. I a quitament un jòc dels Schtroumpfs, çò que nos fa quand mema arribar a un paradòxe de talha, una eresia : los personatjòts blaus utilisan de peças de moneda. D’argent en çò dels Schtroumpfs ? Es arribat un sol còps dins las BD e vegèron qu’èra una error !
Mouaif…
L’aurètz compres, pensi qu’una bona part dels jòcs suls navigators son una engana, pas totes, solide, n’i a de bons. Mas son paures en tèrmis de jogabilitat, discutables pel biais de te vendre un quicòm de gratuit a la basa, un pauc tròp fan service per èstre onèstes e usina a gas coma pas permés vist que, de segur, i a pas de fin, gaire d’istòria, es juste un molin per amassar de dardena.
[Bruch de peças] Bon, ara vau passar demest vosautres, se me podètz balhar un pichon quicòm, m’ajudarà a acabar l’ostal del Grand Schtroumpf, lo paure lòtja per carrièra jos un campairòl, a plan besonh d’un teulat que començan d’aver fret al vilatge e ieu perdèri tot dins l’ataca del camp roman de Babaorum. A vòstre bon còr, monsur, madama… non, prèni pas la carta blua, pas encara. Prèni los chècs, è, per contra… mercés plan. Non, prèni pas de salcissòt, per manjar va plan, es per jogar qu’ai un problèma… mercés.
Non ? Francament ? Avètz pas l’impression que tot se sembla ?
Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !
[gronhament de zòmbi*] Oh, euh, vos presenti Rogier. Es mon zòmbi, un zòmbi domestic. Calma, Rogier ! Tròbi que s’en parla pas pro dels zòmbis, pertant es una part importanta de la societat. Doncas uèi, vos vòli parlar de zòmbis, e aquesta cronica foguèt doncas elaborada amb Rogier lo zòmbi, Rogier m’aniràs querre una tassa de cafet, seràs gente.
Rogier s’amusa a tornar far lo clip de Michael Jackson. Quin coquinàs aquel Rogier !
E lo zòmbi e lo videojòc es un pauc un maridatge que dura dempuèi que lo videojòc existís. Mas es un pauc sa part negra, de l’estile la femna que gausam pas mostrar als amics per de que avèm paur de lor reaccion. Mas benlèu nos fasèm una idèia, se lo mite dels zòmbis foguèt longtemps reservat a un public pichon d’amators vistes un pauc coma d’adolescents en manca de sensacions fòrtas e tant descervelats que las creaturas que seguisson, es ara de mòda. E òc, de mòda, avètz pas que de veire lo succès de World War Z amb Brad Pitt o de la seria Walking Dead, tirada d’un comic american a succès. E es mai particularament d’aquò qu’anam parlar uèi.
Dins lo monde dels videojòcs, n’i a que fan pas las causas tot a fet coma los autres. Es lo cas de Telltale Games, que començan juste de se ganhar un bricon de succès. E son sus la talvera de la profession per çò que son plan mens de fargaires de jòcs que de creators d’istòria, coma o pòt indicar lor nom. Aprèp qualques ensages un pauc mancats, o cal plan dire, son tornats per la pichona pòrta amb The Walking Dead, un jòc que tòrna prene l’estetica e l’univèrs de la BD originala. L’estetica e l’univèrs, e pas qu’aquò, que lo scenariò es a 100 del 100 original. Una primièra originalitat ven del fach que lo jòc existís sonque en supòrt descargable e se jòga per episòdi ; aital la primièra sason s’acabèt amb cinc episòdis sortits regularament pendent un an, episòdis que se seguisson e que prenián plan suenh d’entretenir lo suspens entre dos, de que far un pont entre lo comic e la seria tele.
Wòputan, Wòputan, Wòputan !!!
Incarnatz dins aquel jòc Lee, un ancian professor qu’es a se far menar en preson per çò que sabèm plan lèu èstre un murtre passional. L’epidemia que transfòrma lo monde en zòmbis comença a aqueste moment e farà que Lee jamai arribarà a sa preson e s’escaparà dins un environament ara vengut ostile. Encontrarà lèu Clementina, una pichona filha en cèrca de sos parents, qu’acompanharà Lee de longa. Enfin disi qu’incarnatz mas es pas talament lo càs, que si Lee es plan lo personatge principal, a aquel que vos identificaretz, controlaretz plan mens sos moviments que sas causidas e son biais de pensar, que seràn a cada còp un crèba-còr talament seràn en possibilitat de cambiar la seguida de l’istòria, o de reglar definitivament lo sòrt d’un de vòstres companhs de rota.
Lo genre de vistas que fan quand mema un pichon quicòm…
Es aquí l’excepcion e la fòrça de The Walking Dead : los tablèus son pichons, i a pas gaire d’interaccions amb l’environament, los objèctes e evidentament los zòmbis, gents de pauca conversacion, n’i a juste un briconèl mai amb los personatges qu’an totjorn de causas de dire. Mas auretz totjorn d’eveniments qu’arribaràn que vos damandaràn en un temps limitat de prene una decision qu’engatjarà la seguida de l’istòria. Una alternància de fasas de repaus ont prenèm lo temps d’installar lo personatge e de bocins d’estress intense que vos trasviraràn lo cap. De que rapelar un còp de mai la seria, que lo jòc n’es una bona non-adaptacion. Mas es tanben un bon jòc, o puslèu un raconte interactiu talament la fòrma es luènh de çò que conèissem del videojòc. E es un bon jòc perque capita de crear, sens jamai vos botar completament dins la pèl d’un personatge, un nivel d’empatia rarament atenhut dins aqueste genre de mediàs. E ieu, disi òsca. Es pas simple de jogar, es adulte, es frustrant pel fach de justament jogar pauc, i cal un pauc de temps, e ieu m’en calguèt, per dintrar dins l’istòria e gafar l’envèja de seguir tot fins a la fin, mas l’experiéncia vos daissarà lo buf copat, aquò’s una promessa. D’alhors vos en pòdi pas dire gaire mai sens desflorar un pauc lo jòc sancèr.
Doncas ne dirai pas res pus, qu’en mai es ora de noirrir mon Walking Dead a ieu, vau veire se pòdi alinhar un testimòni de Jeovàh per carrièra a la carabina. Rogier, Rogieeeeer, vèni, vèni ! [fiulets e bruchs de succion*]
Podètz far çò que volètz, un, dos o mai « won’t make it » coma arrèstan pas de dire en VO…
*Es lo primièr còp que fau una cronica escricha amb de didascalias, doncas saurai pas tròp vos conselhar de l’anar escotar aquela en particular…
Est-ce que l’on peut sans risque emmener un ami cathare au casino, ou est-ce que ce sont, là aussi, de sacrés flambeurs ?
Cette question me hante toujours : qu’aurais-je fait pendant la Guerre ?
Est-ce que j’aurais utilisé mes tickets de rationnement pour faire manger ma famille ou est-ce que je les aurais gardés pour les revendre (cher) à un collectionneur 50 ans plus tard ?
Serais-je allé aux bals clandestins ou les aurais-je dénoncés aux autorités d’Occupation parce que, quand même, quoi, merde, ils jouaient de l’accordéon ?
Eric Cartman arriba plan urós a l’estanc de bus, coma cada matin d’escòla. Es content perque a enfin sos primièrs pelses…crompats neciament a un adolescent nomenat Scott Tenorman. Rasonat per sos amics, Cartman compren l’engana e vòl anar recuperar son argent en çò de Scott. Malurosament per el, Scott es fin e farà tot per umiliar Cartman encara mai.
S’enseguís un combat entre los dos, que pren la fòrma d’una seria de sketchs fins a la fin ont, benlèu, Cartman capitarà de prene lo dessus sus son astuciós adversari…
Fach a l’ostal, de març a octobre de 2013.
Pour les 10 ans de sa sortie, il est désormais disponible de télécharger l’épisode en occitan, avec des sous-titres intégrés (occitan ou français). Merci à Julien Mourer qui m’a gentiment réencodé tout ça !
E òc, perque foguèt rare de capitar al primièr còp d’enregistrar la bona replica. I arribàvem sovent entre dos cacalasses, qu’èram tanben aquí per nos amusar. De deliris, d’impròs, n’i aguèt a bodre pendent las càsi 20h qu’avèm passadas a enregistrar (!). Ne copèri e ne gardèri qualques uns, risolièrs o absurdes. Aquí son, jos fòrma de pastilhetas !
South Park es una seria americana de dessenhs animats lançada en 1997 pels dos amics Matt Stone e Trey Parker. Los eròis ne son Cartman, Stan, Kyle e Kenny, quatre dròlles de primària als quals arriba plan d’aventuras capbordas dins lor pichòta vila del Coloradò. Plan sovent, South Park fa de critica satirica de la societat, especialament americana, e dels travèrs del monde d’uèi. La violéncia verbala o visuala es plan presenta dins la seria, e per aquò es reservada a un public adulte o adolescent, public que s’espandiguèt de pertot dins lo monde, en fasent de South Park una seria fòrça presada.
E perqué pas ? Sens galejar, las rasons son nombrosas, talament que farián d’aquesta adaptacion una evidéncia. Primièr, perque agrada al monde (enfin, los que coneisson). South Park es lo dessenh animat « adulte » de tota una generacion de joves als quals serviguèt de marca critica e de font de replicas risolièras e cultas.
Segond, perque tecnicament es a portada. Parker e Stone comencèron South Park suls bancs de l’universitat, amb de tròces de carton e la seria perdèt pas jamai sa simplicitat grafica. Per alhors, los autors ne son los actors, amb de voses modificadas coma pòdon, a la lèsta, amb de pichons mejans. South Park es un polit exemple de Do It Yourself que capitèt, e es una filosofia e un biais de far que guidèron l’adaptacion en occitan, sens vergonha de far las causas artisanalament del moment qu’i aviá l’enveja de las menar.
Enfin, per la dobla, veire tripla, lectura que South Park permet. Lo costat satiric de la seria s’apuèja sus d’estereòtipes, butats a l’extrèm per melhor ne montrar la bestiesa. Coma l’occitan patís tanben de nombrosas idèias reçaupudas, quitament en intèrne, South Park, gràcias a son univèrs fargat per aquò far, pòt questionar lo rapòrt a la lenga, lo nòstre coma aquel de los que la parlan pas : son utilizacion societala, sa transmission, sa transformacion pels mai joves, l’interdialectalitat…
Scott Tenorman
Après recèrca e concertacion, foguèt decidit de revirar l’episòdi 1 de la sason 5, sortit en 2001, nomenat Scott Tenorman Must Die / Scott Tenorman deu crebar. Representa, del vejaire dels critics, una carnièra dins la seria, en pausant las « basas nautas » del personatge d’Eric Cartman, anti-eròi paradoxalament popular que centralisa sus sa sola persona totes los aspèctes negres de l’èime uman e reagís de biais totjorn extrèm a çò que se passa pel monde. Tanben, l’episòdi e la sason que ne fa partida, marcan lo passatge a de scenariòs mai pensats, mens infantiles, se n’èra possible. La fin de Scott Tenorman deu crebar, negra, trucanta perque pas esperada, immorala, trenca amb las intrigas mai simplistas de las primièras sasons.
Puèi, Scott Tenorman es un episòdi unenc, que se pòt agachar sens aver vist lo demai de la seria e sens conèisser sas basas. Sa narracion es completament autonòma e lineara al dintre de l’episòdi e, fach pro rare dins South Park que plan sovent se trufa de l’actualitat immediata, es intemporal, çò que permetiá d’escapar a de constrenchas de temps en esperant que l’adaptacion occitana dure mai longtemps abans de passar de mòda.
Nos voliam tanben trufar (amistosament) dels doblatges de dessenhs animats que son de mòda en occitan d’aquesta passa, mas totjorn destinats a un public de jovenòts, en oblidar que los adolescents e los joves adultes son tanben de consomators d’animacion, mai que mai s’es politicament incorrècta… Segur qu’aquel deuriá pas servir de material pedagogic. O pas pels pichons-pichons en tot cas…
A vosautres de far lo ligam entre lo sinopsis e l’imatge…
Eric Cartman arriba plan urós a l’estanc de bus, coma cada matin d’escòla. Es content perque a enfin sos primièrs pelses…crompats neciament a un adolescent nomenat Scott Tenorman. Rasonat per sos amics, Cartman compren l’engana e vòl anar recuperar son argent en çò de Scott. Malurosament per el, Scott es fin e farà tot per umiliar Cartman encara mai.
S’enseguís un combat entre los dos, que pren la fòrma d’una seria de sketchs fins a la fin ont, benlèu, Cartman capitarà de prene lo dessus sus son astuciós adversari…
Las basas del projècte foguèron pausadas en 2008-2009, de l’enveja comuna d’amics mas mai que mai d’una discutida (fòrça) tardièra, que d’unes prenguèron mai al seriós que d’autres… L’escript foguèt fach a aquesta espòca e las basas d’un lexic popular, familièr e porcassièr en occitan prenguèron fòrma, per capitar d’occitanizar lo vocabulari argotic american tal qu’es parlat o podriá èstre parlat per de dròlles dins la cort de recreacion. En brèu, tot un camp lexical imatjat que trapam pas forçadament dins los nòstres diccionaris… Puèi, per manca d’actors e de mejans tecnics, lo projècte cabussèt dins lo som. Tornèt sortir a la prima de 2013, e lèu lo casting foguèt realizat gràcias als fialats socials, notadament Facebook, que permetèt de recampar los doblaires, e los avisses del monde interessats. Se manifestèron mai de doblaires potencials que n’èra besonh, pròva, amb lo bon acuèlh reçauput pel projècte de longa de son avançada, de l’interès del monde.
Son 13 personas que participèron (siá mai que per la version francesa o la version originala) de biais collaboratiu, siá en venent registrar dins l’estudiò amator montat per l’ocasion, siá en s’enregistrant a lor ostal e en mandant las pistas. Cada doblaire aguèt la possibilitat d’adaptar son tèxte a sa lenga, sa prononciacion, son articulacion, per que demòre natural sens quitar las idèias de la debuta. Lo trabalh « en mosaica » de personatges e de replicas redusiguèt las distàncias, e los actors podián ben èstre d’ont que siá en Occitània sens que pause tròp de problèmas. Cada replica foguèt trabalhada individualament, a fons, per fin de redusir lo trauc entre los doblaires professionals que son acostumats a ne far al kilomèstre e sabon còp-sec pausar lor votz, e los amators que participèron a l’aventura e trantalhan un bricon mai. Aital, los traucs dins la mosaica se comolèron al flor e a mesura dels enregistraments e dels reenregistraments.
Caras de doblaires al trabalh
Un còp fach los doblatges, amb los mejans a dispausicion, calguèt far lo demai : tornar crear las ambienças, las musicas, los bruchs presents dins l’episòdi. Tot foguèt fach artisanalament mas amb los mejans que permet l’informatica de uèi, en MAO (Musica Assistida per Ordinator) e amb l’ajuda de fonts OpenSource, coma FreeSound.org, basa de donadas sonòras fargada per de catalans.
South Park permetèt, per son discors corrosiu e politicament incorrècte costumièr, d’integrar la meteissa mena de refleccions sus la lenga emplegada per l’adaptacion, en balhant mai d’un gra de lectura, pel fons e per la fòrma.
Se sovenèm que d’unes avián fach cruissir las dents sus d’adaptacions en occitan, de bendas dessenhadas o de dessenhs animats ont, perque cada dialècte de l’occitan se deviá d’èstre representat, cadun èra, per fòrça, embarrat dins son estereòtipe. Mas, quora i pensam, aquela particion anava pas pro luènh per South Park, ont tot es butat a son extrèm. Aquí, en seguir aquela logica biaissuda, lo conàs racista (Cartman) es gascon (e pièger, bearnés), que sabèm totes la mentalitat d’aquel monde ; lo josiu (Kyle) es provençal, pels ligams istoricament provats entre aquel pòple, lo territòri e sa lenga ; lo paure que comprenèm jamai çò que ditz (Kenny) es, evidentament, lemosin, una causida afortida pel fach qu’a un nom escocés e un estranh rapòrt a la mòrt ; lo dròlle central, abitual eròi lis e sens gaire de relèu (Stan), es un lengadocian un pauc deterritorializat ; l’oncle (Jimbo) caçaire, ancian militari, cara de redneck perfècta, es tanben un pèterrós pels occitans : tarnés, avaironés ? Del pus fons del campèstre en tot cas. E la nemesis adolescenta (Scott), amb los problèmis deguts a son atge ? Un esperit de rebelion parentala e societala, benlèu, mas mascanha un occitan estandard mentre que sos parents parlan gascon coma cal…benlèu sortís d’una calandreta ? A cadun de se far son interpretacion…
South Park 501 – Scott Tenorman deu crebar
Version Occitana
Genre : Cort metratge d’animacion
Durada : 23’10
Format : MP4, 720×576, 44kHz
Idèia originala : Don Pipo e un fum d’autres que se sovenèm pas e que benlèu s’en sovenon pas eles-meteisses.
Adaptacion, escript : Danís Chapduelh, ajudat pels actors e Julien Martinez-Bueno
Direccion dels actors, montatge, son, postproduccion, musicas addicionalas : Danís Chapduelh
Bruchs addicionals : trapats sus Freesound.org
Musicas encara mai addicionalas : BLUE MOUNTAIN HOP, Bela Fleck and the Flecktones – THE DREIDEL SONG, Mikhl Gelbart, Samuel Goldfarb & Samuel S. Grossman
Produccion : KonilKaluK
PIERRICK BORDANAVA : Eric Cartman – Timmy
DANÍS CHAPDUELH : Scott Tenorman – Kenny McCormick – Clyde – Butters
YELLOW : Kyle Broflovski
RENAUD SAVY : Stan Marsh – Sòci de Scott 1
XAVIER BACH : Oncle Jimbo – Sòci de Scott 2
AARSLAN : Ned Gerblansky – Ed O’Brien (Radiohead)
GAVACH: lo Caissièr – lo Passant – lo Liuraire
DON PIPO : Cap (Chef) – Les Claypool (Generic)
CECILA CHAPDUELH : Mma Tenorman
JULIAN CABARRY : M. Tenorman – Denkins
MATIEU CASANOVA : Lo Presentator de MTV
L’OCCITAN PELS NULASSES (ARNAUD E JOAN) : Radiohead (Thom Yorke, Phil Selway, Jonny & Colin Greenwood)
Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !
Ah, los japonés… òc-ben, sabi çò qu’anatz me dire : « Atencion Tristan, te vas encara far d’amics amb tas galejadas que jògan suls estereòtipes… » D’acòrdi, dirai pas res. Mas bon, quand mema, cal ben reconéisser qu’en matèria de videojòcs i a d’escòlas, de grandas escòlas e demest aquelas, i a l’escòla japonesa, una de las mai importantas, e es ben alai que foguèt inventat lo videòludisme grand public ! Explicar totes los fondamentals del jòc a la japonesa seria un pauc longàs, parlarai doncas aqui pas que d’un element : es l’importància balhada als personatges.
I a pas sistematicament de protagonistas dins los jòcs eissits del Japon, que foguèron capables de far tanben de causas completament dessenadas sens personatges, sens objectius, veire completament abstrachas. Mas quora decidisson de s’i botar, ben fan pas las causas a mitat. Mario, Link son d’exemples d’eròis plan trabalhats, talament carismatics qu’arribon a existir aprèp 25 ans. E lo suenh portat a la bastison dels personatges es encara mai fòrt dins los jòcs de ròtle, que son en general de jòcs longs ont lo succès naisserà del fach que lo jogaire s’identificarà al personatge principal, o al mens ressentirà un bricon d’empatia per el. Sortit i a ara qualques meses, Fire Emblem : Awakening n’es un bon exemple.
Un visual de la dimension « tactica » del jòc.
Es lo darrièr sortit d’una seria longassa de Tactical RPG, es a dire de jòcs de ròtle tactics, ont mai qu’un personatge o una pichona còla, diritjarem una armadeta al torn per torn. Se ditz qu’es quitament Fire Emblem que creèt lo genre Tactic. E la fòrça de Fire Emblem, qu’es per alhors un pauc regde dins lo jòc, malaisat, es de capitar a crear un ligam entre los personatges e lo jogaire. Dins cada episòdi es parièr : partissèm amb un parelh d’eròis, carismatics, en general filhs e filhas de reis, qu’an de poders desconeguts e qu’una vaga profecia anoncièt èstre los sols en mesura d’empachar l’Apocalipsi. Aquò’s un esquemà classic, mai benlèu tròp classic de jòc de ròtle japonés.
Quora vos disiai que i avia de personatges…
Çò que i a es que Fire Emblem foncciona coma una bola de nèu a partir d’aqueles dos primièrs personatges. N’encontraràn d’autres, que podràn, en lor parlant, convéncer de rejonher l’armada e, quora i seràn, podràn eles tanben anar parlar a d’autres que los rejonharàn benlèu s’arriban a emplegar la bona paraula al bon endrech. Aital es pas rare d’arribar a la fin del jòc amb 25-30 personatges diferents. Enfin, PODRIAM arribar a la fin del jòc amb tantes pions s’èra pas possible de morir. Ben òc, dins Fire Emblem se pòt morir, mas pas morir coma dins los autres jòcs, ont un Game Over farà tornar a la darrièra sauvagarda, vertadièrament morir, en fasent qu’un personatge tuat dins una batèsta siá definitivament perdut. E es plan aquò que fa la dificultat e lo challenge e que buta lo jogaire a aver d’empatia pels seus personatges. Los podrà pas salvar totes, i caldrà far de causidas, soscadas, e pensar lo jòc dins sa globalitat en ne preveire la fin tre la debuta. Un bon jogaire serà aquel que capitarà de far s’entendre totes los elements de son armada e son totes plan diferents amb un caractèr, una istòria, de valors, una mentalitat diferenta. E plan mai de conversacion qu’un Pokemon. N’i a de risolièrs, n’i a d’estranhs, n’i a de simpatics e n’i a d’insuportablament colhons e totes podràn se parlar, interagir, e, logicament, del mai se parlaràn, del mai auràn d’afinitats e se podràn sostenir en temps de guèrra. Dins lo darrièr es quitament possible de ne far se maridar entre eles, aver de dròlles, prene los dròlles dins l’armada per arribar a una granda legion…completament consanguina. Mas al mens, serà fòrta.
La progression se pòt sovent arrestar per veire sos personatges se parlar, dos per dos. Es aquò que renforçarà los ligams dins la còla.
Aquò’s lo jòc a la japonesa : prene suenh del detalh, far mèfi de daissar pas degun en arrièr, soscar a cossi far per transformar pas sos sodards en carn a pastís fresca e sagnosa, e, podriam dire en anant mai luènh, desvolopar l’esperit de còla e la solidaritat. Mas benlèu m’avanci, coma sovent dins aquela mena de jòc, i a mai d’un gra de lectura e s’en pòt far d’interpretacions personalas… ma fe un pauc coma totas las òbras qu’accionan un sentit d’empatia chas nos, non ?
Bon, vos daissi, ensagi a tota fòrça de far se maridar dos cavalièrs per pegar a l’actualitat mas i arribi pas. Las novèlas son benlèu pas arribadas fins al Japon…
