Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Nos anam pas contar de fadesas, es rare dins lo videojòc de tombar sus una eroïna femna que siá una eroïna abans que d’èsser femna, creada per sas capacitats, son ròtle, e pas per venir en un ren de temps un objècte de fantasmas mai o mens assumits. Un personatge de femna fòrta, independenta, que se’n laissa pas contar, amai dins un contèxte relativament mascliste, e al qual jogaires e jogairas se pòdon e se podràn identificar.

Es lo cas d’Aloy, personatge principal del jòc Horizon Zero Dawn, e es clarament pas lo sol avantatge d’aquel jòc, succès critic, public e un pauc suspresa de 2017. Aloy a de mai de meritis aumentats pel fach qu’evoluís dins un monde qu’es luènh d’èsser amistós : dins un milierat d’annadas, lo monde es completament roinat, las ciutats abausidas, las veituras rovilhadas, los darrièrs òmes que demòran se son clanificats, tribalizats, son tornats a un novèl Atge de Pèira, de fusta e de cluja, an perdut totas lors tecnologias. Mas de qué s’es passat ?

Es pas totjorn evident de saber a qué servissián los afars dels Ancians…

Es exactament çò que deurà descobrir Aloy, dròlla curiosa, aluserpida, assedada de coneissenças e pas colhona, aquò non. Cal dire qu’Aloy a una vida un pauc en retrach de la societat (o sas sòbras), bandida qu’es dempuèi qu’es nenetona de sa tribú originala, los Noras, e elevada per un autre fòrabandit, Rost, un pair de substitucion per aquela que sap pas res de sos parents. Comprenèm doncas que çò qu’interessa Aloy es de tornar a sas originas, aprene quals son sos pairs, perque es sola, mas son caminament la menarà tanben a tornar a las originas de l’umanitat tota, al mens çò que ne coneis e çò que ne demòra.

La mena de pichòta bèstia qu’anatz crotzar sovent…plan sovent. E es encara mens amistós qu’o sembla.

E aquò serà pas simple, dins aquel jòc gigant e plan long, qu’Aloy se trobarà totjorn confrontada als autres estatjants d’aquel monde ostil : las maquinas. Sòbra plan viva e en bon estat dels « Ancians » (es a dire nosautres), n’existís de mai d’un tipe mas lo mai sovent seràn de robòts dessenhats coma d’animals preistorics : dinosaures, tigres a dents de sabre, crocodils, guepards, ptedoractiles… E vos pòdi dire que quitament s’Aloy evoluís e qu’aprenètz a vos batre amb ela, vos podètz far espotir en doas segondas benleu tant aisadament a la fin del jòc quand s’es subre-equipada, qu’a la debuta quand es armada d’un baston e d’un arc sonque. Horizon fa doncas plan sentir en permanéncia la pression, l’estrès, la situacion de preda de l’ancian predator que senhorejava sus un monde qu’es ara obligat de partatjar, per aver tròp volgut costejar las estelas… tot un programa, e la filosofia amagada darrièr aquesta vision apocaliptica es volguda pels seus conceptors olandés.

La ciutat de Meridian, la mena de paisatge encantarèl que sabrondan dins Horizon.

Las dinamicas de jòc rajan naturalament de tota aquela inversion de la plaça de l’òme, de la natura e de la maquina coma tresena variabla de l’equacion : cal evidentament sovent privilegiar l’apròcha discrèta a la carga brutala, pausar de trapèlas, de laces, tirar de sagetas silenciosas, plan agachar e etudiar l’environament, en se servir d’una aisina qu’Aloy es gaireben la sola a possedir : un focus. Mena de plectre que se pega darrièr l’aurelha, aumenta la realitat e dona d’informacions sus çò que vesèm. Per aver trobat, gardar e se servir d’aquesta aisina dels Ancians, Aloy renviarà sul monde encontrats en camin un imatge que trantalharà entre la paur, lo respècte, la mesfisança o la devocion. Perqué òc, cada tribú, dels Noras tradicionalistas als Banuks chamanics, en passant pels corsaris e faures Oseram e pels Carjas bastidors de ciutats meravilhosas e adorators del solelh, a de sistèmas culturals, espirituals, religioses, diferents mai se son ligats, e Horizon laissa lo jogaire soscar, a flor e a mesura de las discutidas amb los uns e los autres, sus la religion, las cresenças avuglas, nòstras certesas, la vertat e çò qu’i sembla, l’evolucion, las sciéncias, çò d’innat e çò d’aquesit, lo pés del passat e la paur de l’avenidor… es plan tot aquò qu’es desvolopat o abordat dins Horizon Zero Dawn, a travèrs del personatge d’Aloy, agach finalament exterior sul monde ont viu, menada per una quista e una sola : ensajar de comprene. Coma un darrièra alenada d’umanitat abans de tornar cabussar dins lo non-res.

Auretz comprés qu’Horizon Zero Dawn es una causida de la redaccion : subrebèl, interessant, unic, pregond, long, immersiu, exigent tanben, es una de las revelacions de 2017 !

Sus aquò vos daissi : ai un sacrifici uman d’anar empachar. Es quicòm de viure amb d’esperits endarrierits, vos disi…

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Me pensi aver ja demostrat plan de còps dins aqueste cronica, davant l’èrsa dels remakes de videojòc a milierassas, la manca d’inventivitat qu’aquò pòrta, e la pigresa qu’aquò fa sospechar en çò dels desvolopaires. Me pensi aver tanben, mas si que non d’unes o an fach a ma plaça e mai plan que ieu – pensi aquí a l’excellenta cronica video Crossed de Karim Debbache – criticat un parelh de còps los films eissits de videojòc, que son en general catastrofics, a un nivèl de nullitat rarament tocat, manca benlèu per lor pendent : los jòcs desvolopats a partir de films.
Sufís, coma sovent, d’un jòc e d’un sol per crear l’excepcion, e quala excepcion me damni vist que s’agís de Ratchet & Clank. Ratchet & Clank es a l’origina un jòc e una seria començada en 2002 sus la PlayStation2, doncas es pas tanpauc tant vièlh qu’aquò, pas pro per justificar una ressortida en 2016 en tot cas. Çò que la justifiquet es mai la sortida d’un film, del meteis nom, que tòrna prene a la gròssa lo primièr jòc, coplat amb d’elements dels seguents. E an doncas logicament sortit un jòc, que ne seguís la trama scenaristica en en integrant tanben de tròces dins sas cinematicas.

Arrapatz-vos, es aquí que ven complicat e que daissa crànher ço pièger de tota l’industria videoludica dempuèi l’aclapament de l’extrà-marrit jòc ET l’extra-terrèstre dins un desèrt de Novèl-Mexic en 1983 : un jòc, tirat d’un film, tirat d’un jòc.

Tant val dire que sul papièr i a pas res que fonciona e s’òm m’aviá anonciat aquò sens cap de precaucions ne fariái encara de cacha-vièlhas a m’acoconar dins un canton de ma cambra, plorinejar e chucar mon gròs det, mon dodó dins los braces.

Las zònas de jòc son pas tròp grandas, sonque çò que cal.

E ben non, tot fonciona coma un miraudiós relòtge, benlèu – segur ! – per çò qu’es Ratchet & Clank, un univèrs volontièrs folastre, parodic e quitament autò-parodic. Lo eròi, Ratchet, es un Lombax, e aquò a pas res a veire amb lo fabrejaire de cintas de sosten lombari (laissatz, es una galejada privada clusa), es quitament dins l’idèa exactament lo contrari : amb l’aparéncia d’un pichon fennèc umanoid, Ratchet es sople, viu, borrin e subre-equipat, a començar per son companh Clank, un robòt de guèrra un pauc mancat a la fabricacion mas utile mai d’un còp. Als costats dels Rangers Galactics e de lor menaire egocentric e pauruc lo capitani Qwark, deuràn, evidentament, salvar lor galaxia dels missants Blargs, que la preséncia d’esperit es tanben resumida per lor nom, menats pel PDG Drek aligat per l’ocasion al missant simbòl de la seria, l’infame doctor Nefarious.

Lo Groovitron en accion !

Çò que vòlon aquel monde nos en trufam completament, entre doas galejadas referencialas comprendrem que los Blargs vòlon una nòva planeta que faguèron petar l’anciana e qu’an pas trobat de melhor mejan per aquò far que de prene de bocins d’autras, sens cap de respècte pel monde que vivon dessús. Fa pas res, nos anam ocupar d’eles de planèta en planèta dins d’environaments variats e desvariats a un ritme d’infèrn – e lo jòc es un pauc cortet, mas intense çaquelà, en causa d’aquò – e amb un arsenal qu’es segurament aquí mai per provocar lo cacalàs del jogaire que lo patiment dels missants. L’i trobam per exemple lo Motonator, un raion de la mòrt que tresmuda vòstres enemics…en inofensius motons belegants, o lo Groovitron, que lança una bola a facetas e buta los enemics a bolegar lor cuol sus de musica disco puslèu qu’a se batre, o Mr. Zurkon, un assistent robòt-tuaire psicopata qu’acompanha totas sas intervencions de remarcas plan sentidas, o encara lo Pixelizaire HD, que transforma quala bèstia que siá en molon de pixels, faiçon Doom.

Lo narrator es lo capitani Qwark, aquí en estatua…e es un briconèl megalò.

Per vos pintrar lo tablèu vaquí doncas Ratchet & Clank, un jòc d’un fun absolut, dinamic, plasent, polit d’agachar amb son estetica a mitat camin entre lo cartoon, lo videojòc de las annadas 2000 e lo film d’animacion. Es, per un còp, pas un remake inutile, e, mai s’aquò es aisit de dire per ieu que joguèri pas al jòc original, fin finala dificile de considerar coma un remake tant an sublimat la matèria originala, amb çò que cal de novetats, çò que cal de referéncias al film, e un pregond respècte pels jogaires, los ancians coma los novèls.

Sus aquò vos daissi, lo temps de far aquela cronica ai laissat una tropa de Blargs brancats sul Groovitron, me los cal anar desdonnasummerizar, sèm pas de mostres çaquelà.

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

Nos envolam uèi dins l’espaci infinit e pertant anam vesitar de vesins, òc de vesins de la galaxia vesina d’Andromèda, çò que nos fa çaquelà un bon tròç de camin.

600 ans de caminada, per èsser precís, en tot cas pel monde qu’aguèron l’escasença d’embarcar amb l’Iniciativa Andromèda ; urosament per eles la criò-estasi èra aquí per lo far passar lo temps mens long, e mai que mai per los far arribar en vida eles meteisses, e pas de rèire-rèires-rèires filhòts e filhòtas, segurament plan nafrats per 600 ans de consanguinitat. E òc, a un moment, quand sètz un parelh solitari dins l’espaci infinit la promiscuitat se fa e la mescladissa genetica ela se fa pas.

Avètz pas mancat un episòdi, sèm totjorn a la debuta del tresen milenari, l’òme es pas tornat sus la luna dempuèi 1972, la companhiá Space X n’es totjorn a ensajar de mandar de monde sus Mars e la sola creacion umana que sortiguèt pel moment del nòstre vièlh sistèmi solar es una sonda. Evidentament se trata d’un vidèojòc, de que cresiatz, si que non seriái pas aquí a vos parlar, seriatz pas aquí a me legir o m’escotar e prendriam totes dos doás minutas per comprene la teoria de la relativitat.

Las primièras basas de colons se passan pas tròp plan, e vos cal saber perque.

Mass Effect : Andromeda a d’aujols illustres : una trilogia sortida entre 2007 e 2012, supèr plan aculhida, malgrat una fin un bricon criticada, fresca, novèla, pregonda, epica e regaudissenta, amb un scenariò trabalhat e un vertadièr sentiment d’exploracion e de descobèrta. Aqueste arc narratiu estent clavat, Andromeda fa un pas de costat per n’entamenar un novèl, pel melhor e…per l’un pauc mens melhor.

Ryder se desrevelha de sos 6 sègles de som amb, coma l’imaginatz, son cap 6 pès al fons del cuol mas pas pro encara per pas veire que çò promes a la debuta es pas aquí : los menaires de l’Iniciativa avián parlat de « mondes d’aur », abitables e agradiu de viure coma l’es la Tèrra, mas tot çò que los explorators trobaràn son de planètas rebatudas de vents, de nèu, tròp caudas o tròp fredas quora son pas infestadas de bèstias 3 còps mai gròssas que vos e, evidentament, carnivòras.

La vòstra còlasmopolida.

En tant que pionièr, Ryder aurà doncas per tasca de rendre totes aqueles mondes abitables per l’umanitat e los collègas alien que trainam dempuèi la primièra trilogia, de comprene çò que s’es passat, e perque lo climat s’es afolat. Serà enfrentat a una novèla raça d’aliens fòrça antipatics e a una autra plan mai amistosa, e, coma dins totes los autres Mass Effect, las sesilhas d’exploracion e de combat seràn copadas per de rencontres, de dialògs, de relacions diplomaticas e de causidas de far qu’influençaràn l’avenidor de la galaxia tant coma la percepcion que lo monde auràn de vos.

Per l’anecdòta, aquel personatge (segondari) es doblat per Alexandre Astier. E ben èra mai inspirat dins Kaamelott.

La societat BioWare, que son experiéncia e son saber-far son coneguts e respectats dins lo mitan del vidèojòc causiguèt doncas de cambiar d’unes principes de jòc en demorant dins lo meteis univèrs. Una decision fin finala pro coratjosa e lo pas de costat sembla plan plantat quora vesèm que Andromeda prepausa de novèlas causas de far en demorant supèr-familièr pels afogats de la debuta. Pasmens es pas capitat a 100% e malurosament los critics o notèron. Vòstre equipatge compausat de membres un pauc mens carismatics qu’autres còps, una trama scenaristica principala un pauc tròp evidenta, qualquas desalenadas e viradas en redond, e una tierassa de bugs e de problèmas tecnics venon negrejar la sortida d’un jòc pertant esperat de totas parts. Anem, refusarai d’èsser tròp dur, en general los defauts ne son pas qu’en fasent la comparason amb la trilogia originala e benlèu que sèm nosautres que ne gardam un sovenir faus. Tot aquò se verificarà o pas dins la seguida, que mancarà segurament pas de veire lo jorn, e en esperant que los productors ajan tengut en compte totas las remarcas.

Sus aquò vos daissi, que me cal anar cercar los Mister Freeze qu’aviái laissat en criò-estasi, e anar tocar mas reialtisas per un plaçament de produch capitat.

Chaspaires de maneta, picanhaires de botons, balhaires de jòia a stick e esportius de canapè, adiussiatz !

La decepcion, lo sentit d’amarum quora obtenèm un quicòm que correspond pas a las nòstras espèras. De mai en mai s’espandís dins los vidèojòcs e de mai en mai, cada annada, los forums especializats florisson de comentaris icendiaris de jogaires malcontents après una experiéncia calamitosa sus un títol que lor aviá pertant, sul papièr, agradat. Complicat de dire s’es perque sèm arribats a un moment que lo vidèojòc s’es talament democratizat, a talament atench sas ambicions, del costat tecnic coma del contengut, que los jogaires an pres la tendéncia a venir mai exigents, mai dificiles, o se cal cercar la o las rasons d’autras parts, del costat de l’economia vidèoludica e dins çò qu’implica en termes de comunicacion, de marketing e de prensa especializada.

De còps, lo sentit de gigantisme tòrna parèisser.

Lo jòc que ne vau parlar uèi es una meravilha d’illustracion del tèma, tant l’estrambòrd que provoquèt a son anóncia foguèt inversament proporcional al fracàs d’estima que patiguèt qualques jorns sonque après sa sortida oficiala, la mena de montanha russa que fa arribar vòstre còs en bas quora vòstres organes intèrnes son encara ailamont.

Un Korvax, una de las 3 o 4 raças amb las qualas se pòt interagir.

Assumissi ma transicion completament capilòtractada, anam pas parlar d’un jòc de gestion de pargue d’atraccions, mas d’un jòc d’exploracion espaciala : No Man’s Sky. Quora s’en parlèt pel primièr còp, No Man’s Sky apareguèt coma una revolucion : amb l’utilizacion de la generacion procedurala, es a dire una seguida d’algoritmes que crèan un univèrs sens qu’una còla de designers e grafistas o fagan tot a la man, nos prometián una galaxia sancèra liurament accessibla. Valent a dire de miliards de sistèmas d’explorar. Las chifras son alucinantas : 18 trilions de planètas, 500 miliards d’annadas per tot descobrir « manualament », e sonque 13 desvolopaires, per una talha de jòc minimala. Aquò s’explica pel fach que tot, la geologia, la fauna e la flòra son la resulta, fargada a mesura que lo jogaire avança, de combinasons matematicas de formulas elas creadas pels devolopaires. E lo jòc es aquò e punt : pas de scenariò, pas d’istòria, pas de personatges vertadièrs, sonque 3 o 4 raças alien amb d’individús pauc diferenciats. Pas de planètas gazosas tanpauc, çò que fa estranh pro lèu. Evidentament, coma foguèt materialament impossible a la còla d’Hello Games de tot agachar punt per punt, sonque de pausar las basas dels ecòsistèmas, es pas rare d’èsser enfrentat a de bugs dins la generacion, coma de bèstias malbastidas que farián passar l’ornitorinc o lo facochèr per de meravilhas de la Creacion.

La via de l’Atlas, un dels solets mistèris de l’univèrs.

Mas entendam-nos plan : No Man’s Sky es pas un marrit jòc, e en tot cas pas desprovesit de qualitats. Es puslèu regaudissent de descobrir de causas, de se dire que vertadièrament degun a vist çò qu’avèm dejós los uèlhs, de minar, de cavar, d’indexar las plantas coma un pichon botanista, d’adomerguir las bèstias, de far de comèrci amb d’aliens. Mas vertat es que o demòra pas longtemps. Sens cap de guida o de trama de fons, sens gaire tròp de refleccions tanpauc sus nòstra plaça dins l’univèrs, sens lo grand buf epic que l’inmensitat de l’espaci podriá donar, lo jòc acaba per alassar, per far aparèisser lo sentit qu’es « totjorn un pauc parièr ». E aquò passa l’òsca vist las possibilitats ! Mas vaquí, las possibilitats son pas que de formulas matematicas eissidas de la ment d’un uman, forçadament arriba un moment ont tòrnan a lor esséncia de superficialitat e de concepcion embarrada del monde, qu’es la nòstra. Vaquí lo problèma, que buta a una decepcion legitima : No Man’s Sky conten pas de mistèris e lors claus, nos conta pas d’istòria, e nos dona pas tanpauc pro d’elements per nos en far una per nosautres, coma o sabon far, per exemple, Minecraft, Terraria o encara, mai dins lo registra espacial, Astroneer, mens ambiciós mas mai capitat, e Osiris : New Dawn.

Sus aquò vos laissi : vèni d’arribar dins lo trauc del cuol de la galaxia e ai trobat un fogal de consanguinitat animalièra, i a de crotzaments afroses entre de T-Rex, de polas e de pofres, es una orror, vau ensajar de netejar tot aquò al lasèr.